Subskrybuj nas na Youtube
Był to rok także wyjątkowy pod względem realizowanych przez Instytut Adama Mickiewicza projektów: od sztuk wizualnych, designu poprzez muzykę poważną i aktualną aż po film i teatr; od Brazylii aż po Chiny. Rok ten był także wyjątkowy dla portalu Culture.pl. Strona dostępna jest już w 3 językach: polskim, angielskim i rosyjskim. Ten codziennie aktualizowany serwis pozostaje największym i najbardziej wiarygodnym źródłem wiedzy o polskiej kulturze – co widać po systematycznie rosnącej popularności portalu. W październiku 2015 po raz pierwszy liczba odsłon w skali miesiąca przekroczyła milion – to o ponad 60 proc. więcej niż w tym samym miesiącu rok wcześniej.
Portal odwiedza niemal 3 miliony użytkowników rocznie. W tym roku Culture.pl odwiedziło już ponad 3,5 miliona unikalnych użytkowników, generując 8,3 miliona odsłon (dane za okres styczeń-październik 2015 rok). Culture.pl jest ceniony przez internautów z całego świata za szybkość i wiarygodność informacji. Najwięcej zagranicznych wizyt na Culture.pl to użytkownicy z USA (26 proc. wizyt zagranicznych), Wielkiej Brytanii (13 proc.) i Niemiec (8 proc.). Tylko w przeciągu ostatniego roku liczba użytkowników z zagranicy wzrosła o niemal 60 proc.
Portal Culture.pl został w tym roku doceniony przez internautów i ekspertów nagrodą Gwarancje Kultury oraz Golden Spider Web Awards dla najlepszej strony w kategorii Wydarzenia / Kultura i Sztuka.
Sztuki wizualne
[…] była to największa wystawa w Muzeum Narodowym Chin w 2015 roku, a także pierwsza tak obszerna prezentacja historii polskiej sztuki w Azji. Możemy przyjrzeć się ostatnim 600 latom historii tego kraju poprzez te wspaniałe dzieła., Beijing Times
W sztukach wizualnych ten rok obfitował w przekrojowe, pełne rozmachu wystawy prezentowane w większości poza Europą. Rozpoczął się dwoma wyjątkowymi na skalę międzynarodową wystawami w Pekinie, które były największą w Chinach prezentacją polskiego dziedzictwa i sztuk wizualnych. Obie polskie ekspozycje prezentowane były w najważniejszych pekińskich instytucjach muzealnych. Pierwsza z wystaw, „Skarby z kraju Chopina” gościła w National Museum of China w Pekinie – centralnym muzeum chińskim, zlokalizowanym w samym sercu stolicy, na wschodniej ścianie placu Bramy Niebiańskiego Spokoju (Tian’anmen).
Wystawa, otwarta 4 lutego, ukazywała historię polskiej sztuki od średniowiecznych rzeźb poprzez dzieła mistrzów polskiego malarstwa XIX wieku aż po sztukę XX wieku. Organizatorami ekspozycji były Muzeum Narodowe w Warszawie, National Museum of China i Culture.pl, a autorką koncepcji profesor Maria Poprzęcka. Wystawa wzbudziła ogromne zainteresowanie – średnio odwiedzało ją tysiąc osób dziennie. Była też bardzo żywo komentowana w chińskich mediach i mediach społecznościowych. W maju z finisażem wystawy w National Museum of China w Pekinie zbiegło się otwarcie drugiej polskiej wystawy „Stan życia”, przygotowanej z równie dużym rozmachem przez Culture.pl i Muzeum Sztuki w Łodzi w National Art Museum of China.
„Stan życia” to pierwsza tak obszerna prezentacja polskiej sztuki współczesnej nie tylko w Chinach, ale także w tej części Azji. Ideą kuratora wystawy Jarosława Lubiaka było zaprezentowanie przez pryzmat sztuki różnorodnych spojrzeń na to, czym jest doświadczenie życia we współczesnej Polsce. Wystawa koncentrowała się na sztuce powstałej po 1989 roku, ale zaprezentowanych zostało też kilka wcześniejszych klasycznych dzieł XX wieku m.in. Władysława Strzemińskiego, Tadeusz Kantora i Aliny Szapocznikow.
Premiera 'Stanu Życia' w NAMoC: pozwólcie polskim artystom rozjaśnić Wam dzień małą dozą humoru People.cn
Dla większości zwiedzających było to pierwsze spotkanie z polską sztuką, wystawa cieszyła się jeszcze większą popularności niż „Skarby z kraju Chopina” - zobaczyło ją 126 tysięcy. widzów.
Po sukcesie w Pekinie wystawa „Skarby z kraju Chopina” pozostała w Azji na dłużej. Dzięki ogromnemu zainteresowaniu wśród muzealników, tuż po jej zakończeniu w Pekinie została ona przeniesiona do Muzeum Narodowego Korei. W Seulu polskie arcydzieła prezentowane były jako „Sztuka polska: Niezłomny duch”
Kantor miał bezpośredni wpływ na kształt nowoczesnego teatru brazylijskiego. Estadao
18 sierpnia w SESC Sao Paulo w Brazylii otwarta została wystawa „Maszyna Tadeusz Kantor. Teatr + happeningi + performanse + malarstwo + inne sposoby produkcji” - największa i pierwsza tak kompleksowa prezentacja dorobku Tadeusza Kantora za granicą. Wystawa przygotowana została przez Culture.pl, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz SESC - najważniejszą brazylijską instytucję kulturalno-edukacyjno-społeczną.
Na wystawie, kuratorowanej przez Jarosława Suchana i Ricardo Muniz Fernandes’a, zaprezentowanych zostało ponad 130 obiektów: obrazy olejne, akwarele, gwasze, rysunki, collage, obiekty sceniczne, a także bardzo bogata dokumentacja fotograficzna i filmowa. Wystawie towarzyszył cykl spektakli, interwencji artystycznych, wykładów - ta spektakularna prezentacja dorobku Tadeusza Kantora przyciągnęła ponad 90 tysięcy widzów. Recenzje z wystawy ukazały się m. in. w Estadăo, Folha de Săo Paulo, O Globo, Veja, Jornal Destak, Revista Filosofia Cięncia & Vida. Na początku grudnia wystawa została doceniona Trofeu APCA – Associaçăo - nagrodą specjalną w dziedzinie teatru od Stowarzyszenia Krytyków Sztuki Sao Paulo (Associaçăo Paulista de Críticos de Arte).
Listę wystaw zamyka otwarta 17 listopada, ale doskonale przyjęta retrospektywa „Andrzej Wróblewski. Recto/Verso” w salach madryckiego muzeum narodowego Reina Sofia. Tylko podczas pierwszego tygodnia wystawę zobaczyło 7 tysiecy zwiedzających, a hiszpańskie media uznały jego twórczość za odkrycie roku. W El País napisano, że Wróblewski w stworzonym w ciągu dekady pokaźnym zbiorze dzieł, w których oscyluje między figuracją, abstrakcją a siermiężnym socrealizmem, wypracował metodę na przeciwstawianie się sprzecznościom.
Design
Kontynuując strategię ostatnich sezonów polski design prezentowany był na wszystkich liczących się festiwalach i w opiniotwórczych galeriach na świecie. Kluczowe, z kilkunastu prezentowanych w tym roku, to wystawy w Mediolanie, Nowym Jorku oraz Londynie. W połowie kwietnia do Mediolanu ściągają projektanci, producenci, dziennikarze, trend-setterzy i koneserzy designu z całego świata. Na mediolańskim Tygodniu Designu nie mogło zabraknąć polskiej wystawy.
W tym roku prezentowaną w kuratorskiej sekcji Ventura Lambratte „Do it Your Way” wyróżniała interaktywność. Pomysł Culture.pl i kuratorów, Ewy Solarz i grupy Tabanda, by zdjąć obiekty z postumentów i zaprosić publiczność do ich samodzielnego montowania i zabawy z polskimi projektami okazał się strzałem w dziesiątkę. Zdaniem Mairi Beautyman, dziennikarki Interior Design Kreatywność przeżywa w Polsce boom – Do It Your Way. Polish Design in Pieces jest na to dowodem. Wystawa, prezentowana podczas Milan Design Week w związku z corocznym Salone Internazionale del Mobile, przez ogrom oryginalnych produktów z tego środkowoeuropejskiego kraju pękała w szwach.
Cykl wystaw i warsztatów uzupełniała kolejna po „Out of the Ordinary” książka o historii polskiego projektowania. Na początku roku, dzięki współpracy Culture.pl i 2+3 d, ukazała się publikacja „VeryGraphic. Polish Designers of the 20th Century” pod redakcją dr. Jacka Mrowczyka – pierwsza wydana po angielsku tak obszerna książka poświęcona polskiemu projektowaniu graficznemu XX wieku. Zaprojektowany przez Kubę Sowińskiego album zdobył nagrodę honorową w 55. Konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek Najpiękniejsze Książki Roku 2014, a także zakwalifikował się do finału tegorocznej edycji prestiżowego konkursu Instytutu Wzornictwa Przemysłowego "Dobry Wzór".
Rekomendując ten album Steven Heller, autor ponad 160 książek o designie i sztukach wizualnych, felietonista m.in. The Atlantic online i the New York Times Book Review uznał, że bez wątpienia uważa polskie projektowanie graficzne za najbardziej oryginalne, znaczące i pełne ekspresji ze wszystkich krajów zachodu.a prezentowane w książce obiekty za „historyczny skarb”
Projektowaniu graficznemu poświęcona była także wystawa w ramach festiwalu WantedDesign. „Inside Out. Polish Graphic Design and Illustration in the Making” kuratorowana przez Agatę Szydłowską była pierwszą tak obszerną prezentacją polskiego projektowania graficznego i ilustracji w Stanach Zjednoczonych. Zaprezentowano prace najlepszych polskich artystów od podszewki, ukazując proces ich powstawania – od ołówka i kartki aż po ostatni „klik” przy projekcie końcowym i druk. Caroline Williamson z magazynu Design Milk określiłą wystawę jako niesamowicie intrygującą – w kuratorowanej kolekcji pokazali najlepsze przykłady polskiej grafiki i ilustracji jakie są.
Listę zamyka wystawa polskiej ceramiki, która reprezentowała polski design na tegorocznym London Design Festival. W kultowym Tent London wystawa „What Goes Behind… Contemporary Polish Ceramic Design” przyciągała uwagę zwiedzających dobrze zaprojektowanymi, przemyślanymi i różnorodnymi naczyniami. Delikatne, ceramiczne talerze, wazony i kubki pięknie komponowały się z surowymi drewnianymi meblami autorstwa Zieta Prozess Design, na których były zaprezentowane.
Muzyka
1 maja 2015 w Londynie, na jednej z najważniejszych scen operowych na świecie, odbyła się premiera „Króla Rogera” w reżyserii dyrektora artystycznego Royal Opera House Kaspera Holtena. Orkiestrę Royal Opera House poprowadził sir Antonio Pappano, jeden z najwybitniejszych współczesnych dyrygentów, który wcześniej pracował w m.in.: New York City Opera, Liceu w Barcelonie, Frankfurt Opera, Lyric Opera of Chicago. W roli tytułowej wystąpił podbijający sceny operowe całego świata Mariusz Kwiecień. The New York Times określił „Króla Rogera” jako must - see a The Telegraph jako wielki artystyczny triumf doceniony 5 gwiazdkami i mianem „Hot ticket”.
Transmisję on line spektaklu zobaczyło blisko 19 tysięcy. widzów z całego świata. Dla Instytutu Adama Mickiewicza ta premiera była ukoronowaniem wieloletniej pracy nad poszerzaniem wiedzy o Karolu Szymanowskim i trwałym włączeniem jego muzyki do międzynarodowego obiegu.
Ten rok był też przełomowy także dla projektu I, CULTURE Orchestra, która po raz piąty zagrała w kluczowych salach i na festiwalach Europy i krajów Partnerstwa Wschodniego. W tym roku młodzi muzycy z Polski i krajów Partnerstwa Wschodniego zagrali wyjątkowy koncert 23 sierpnia na Kijowskim Majdanie Niezależności – ich występ uświetnił obchody Dnia Niepodległości Ukrainy, jako jedyne wydarzenie kulturalne. Koncertu słuchało ponad 55 tysięcy osób, a po sygnał z jego transmisji zgłosiły się telewizje z całego świata.
Na początku października muzyka Góreckiego wypełniała przez cały dzień sale Barbican Centre, siedziby BBC Symphony Orchestra. „Górecki Total Immersion” był wg The Telegraf, który zachęcał 4 – gwiazdkową rekomendacją, szczególnie cenny, bo publiczność miała niewiele okazji był naprawdę zrozumieć muzykę kompozytora.
Dobry rok dla polskiego jazzu i muzyki aktualnej, które ugruntowały swoją pozycję na kluczowych festiwalach: hiszpańskiej Primavera’y, niemieckiego Jazz Ahead i brytyjskiego The Great Escape. Obecność na nich to nie tylko świetne koncerty podbijające serca wymagającej festiwalowej publiczności, ale też kluczowy moment na zwrócenie uwagi na polskich muzyków programerów festiwali i klubów i doskonałe forum do nawiązania przez nich nowych kontaktów.
Don’t Panic We’re from Poland oferuje w 2015 roku ciekawy wybór wykonawców, o eksperymentalnym i wysublimowanym smaku. Cztery propozycje zespołów przybyłych ze Wschodu, posiadają taką osobowość, która sprawi, że piąta edycja [Primavery] będzie jedną z twoich ulubionych.
Álex Jerez, Esquire
Tegoroczna edycja Huddersfield Contemporary Music Festival jednego z najważniejszych wydarzeń poświęconych muzyce nowej w Wielkiej Brytanii, dedykowana była niezwykle żywej polskiej scenie muzyki współczesnej. Podczas 10 koncertów brytyjska publiczność miała okazję posłuchać m.in. wokalnej pirotechniki, bezkompromisowego minimalizmu, psychodelicznego folku, extreme noise’u. hcmf// jest wiodącym brytyjskim festiwalem muzyki współczesnej. Powszechnie uważany za „papierek lakmusowy” aktualnych zjawisk w muzyce nowej, we wszystkich jej formach, uchodząc – zarówno wśród artystów, jak i słuchaczy oraz krytyków – za wydarzenie, którego nie wypada przegapić. Festiwal zainaugurował koncert w udziałem Agaty Zubel, której kompozycje Not, I docenił m.in. Paul Driver z Sunday Times. To pierwsza tak duża prezentacja polskiej muzyki współczesnej na tym festiwalu. Kolejna planowana jest za rok.
Koncerty to ważna, ale nie jedyna część promocji polskiej muzyki za granicą. Ten rok obfitował także w świetne wydawnictwa płytowe wydane dzięki współpracy Instytutu z najważniejszymi wytwórniami płytowymi. Na szczególną uwagę zasługuje płyta wydana nakładem Deutsche Grammophon w ramach prowadzonego przez IAM programu Polska music, na której znalazł się II koncert fortepianowy Witolda Lutosławskiego w wykonaniu Krystiana Zimermana i Filharmoników Berlińskich pod batutą Sir Simona Rattle.
Film
“Polski film: więcej niż tylko nowość z obcego kraju. Wen Wei Bo
W kwietniu do Pekinu ściągają kinomani z całych Chin, aby uczestniczyć w Beijing International Film Festival. W tym roku czekała na niech panorama polskiego kina. W ramach „Focus on Polska“ zaprezentowanych zostało 11 polskich filmów wybranych przez Stefana Laudyna, odbyły się spotkania z twórcami i premiera chińskiego wydania książki „Polish Cinema Now”. Była to pierwsza tak szeroka prezentacja dokonań polskiej kinematografii w stolicy Chin, gdzie mimo nazwy festiwalu pokazywanie zagranicznego repertuaru filmowego jest mocno ograniczone.
Oprócz klasyki polskiej kinematografii, widzowie festiwalu mogli również zobaczyć najnowsze filmy „Miasto 44“ w reżyserii Jana Komasy i „Serce, serduszko“ Jana Jakuba Kolskiego oraz nagrodzoną Oskarem „Idę“. Polski program, który był największą sekcją narodową podczas festiwalu, zobaczyło blisko 3 tysiące widzów.
Teatr
Trudny, wymagający ogromnego skupienia nawet dla widzów mocno osadzonych w kulturze europejskiej teatr Krystiana Lupy podbił widownię azjatycką. Po ubiegłorocznym ogromnym sukcesie spektaklu „Persona. Marylin”, Tianjin Grand Theatre ponownie zaprosił Krystiana Lupę. Tym razem prezentowana była obsypana nagrodami „Wycinka” wg prozy Thomasa Bernharda.
Wybitny spektakl w wykonaniu zespołu wrocławskiego Teatru Polskiego został zaprezentowany w maju na prestiżowych scenach w Tianjin Grand Theatre i Century Theatre w Pekinie przy wypełnionych do ostatniego miejsca ogromnych widowniach. Jak pisze Chen Ran z Beijing News Wieść o „Wycince”, sztuce otwierającej festiwal 2015 Lin Zhao Hua Festival rozeszła się szybko, zataczając szerokie kręgi w zaledwie kilka dni. W efekcie spektakl przyciągnął bardzo wielu ważnych członków sceny kulturalnej. Łącznie 4 spektakle zobaczyło 5 tysięcy widzów.
Prezentacje odbiły się też szerokim echem w mediach, a wywiad z Krystianem Lupą ukazał się w największym chińskim magazynie lifestyle’owym - San Lian. Spektakularny sukces zaowocował zaproszeniem Krystiana Lupy do przygotowania nowej produkcji z chińskimi partnerami w 2017 roku.
12 września w białoruskim Brześciu odbyła się premiera „Dziadów” Adama Mickiewicza, dramatu któremu przypisywany jest często rewolucyjny potencjał. „Dziady. Twierdza Brześć” w reżyserii Pawła Passiniego zaprezentowane zostały podczas dwudziestej edycji festiwalu "Biała Wieża", jednego z najważniejszych międzynarodowych festiwali teatralnych na Białorusi. Po doskonałym przyjęciu na Białorusi, spektakl został zaprezentowany w Polsce podczas festiwalu Konfrontacje Teatralne w Lublinie.
„Dziady. Twierdza Brześć”, przygotowany został przez zespół neTTheatre z aktorami Brzeskiego Akademickiego Teatru Dramy w interpretacji Pawła Passiniego, reżysera, i Patrycji Dołowy, autorki scenariusza. Dyskutujący po jego premierze w Brześciu krytycy teatralni podkreślali, że jest to (...) doskonały przykład tego, jak połączyć tradycję z nowoczesnością, jak należy wystawiać klasykę w dzisiejszych czasach. (...) bardzo ważny i symboliczny spektakl" (Maria Tanana, Litwa). Zdaniem Tatiany Gapeewej z Gazeta Brześć „Dziady Pawła Passiniego można śmiało nazwać jednym z najbardziej niezwykłych spektakli.
Wg Ludmiły Gromyko z czasopisma Mastactwa „Dziady” to (…) bez wątpienia bardzo ważna praca dla naszego teatru. W spektaklu Paweł Passini przewrócił funkcje i cel teatru. To jest odmiennie skonstruowana przestrzeń i istnienie aktora.
Listę najważniejszych wydarzeń teatralnych zamyka projekt z pogranicza teatru, filmu i sztuk wizualnych. W sierpniu, podczas szczytu festiwalowego w Edynburgu, odbyła się premiera niedawno odkrytej pełnej rejestracji filmowej spektaklu „Kurka wodna” wg Stanisława Ignacego Witkiewicza, zrealizowanego przez Tadeusza Kantora w Teatrze Cricot 2.
Przedstawienie to zaprezentowane w 1972 roku, podczas międzynarodowego festiwalu teatralnego w Edynburgu, spotkało się z wielkim uznaniem krytyki i publiczności.
24 lipca 2015 roku w Royal Scottish Academy of Art and Architecture (RSA), odbył się pierwszy publiczny pokaz odnalezionego filmu. Stanowił on główny punkt wystawy „KURKA WODNA: Kantor, Demarco i Festiwal w Edynburgu”, na której prezentowano także archiwalne zdjęcia oraz zapisy wideo performance’ów współczesnych polskich i szkockich artystów inspirowane twórczością Kantora.
Ekspozycja w RSA przygotowana została w ramach międzynarodowego programu z okazji 100. rocznicy urodzin Tadeusza Kantora koordynowanego przez Culture.pl, flagową markę Instytutu Adama Mickiewicza. Wystawa, prezentowana w festiwalowym szczycie, cieszyła się dużym zainteresowaniem międzynarodowej publiczności, a także brytyjskiej prasy. Prestiżowy „The Times” przyznał jej cztery gwiazdki.