Jak doszło do sukcesu Wielkopolan? „Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego"

Książkę pod redakcją Janusza Karwata i Marka Rezlera zaprezentował we wtorek marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak. Encyklopedia powstała dzięki środkom wielkopolskiego samorządu, który wsparł przedsięwzięcie kwotą ponad 440 tys. zł.

"Z niecierpliwością czekałem na ten moment, jest to kolejna ważna obietnica, która została sfinalizowana. To atrakcyjne, przejrzyste wydawnictwo; myślę, że będzie się podobało i przyniesie potrzebną nie tylko Wielkopolanom wiedzę" - powiedział we wtorek Woźniak.

"Wiedza o powstaniu wielkopolskim jest udziałem mimo wszystko wąskiego grona osób. Chcielibyśmy, aby znających historię powstania było jak najwięcej - także poza regionem. Chcieliśmy też zebrać tę wiedzę w formie wydawnictwa, które uporządkuje ją i uczyni ją dostępną dla szerokiego grona odbiorców" - dodał.

Jak podkreślono w trakcie konferencji prasowej, przygotowana przy udziale ponad 50 autorów artykułów i haseł publikacja to "najaktualniejszy stan wiedzy o powstaniu wielkopolskim". Prace nad jej powstaniem trwały pięć lat. Pierwszy nakład liczący 1,2 tys. egz. nie będzie sprzedawany, trafi m.in. do wielkopolskich bibliotek. Drugi nakład, liczący ok. 800 egzemplarzy trafi do księgarń na przełomie listopada i grudnia.

"Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919" została wydana nakładem Wydawnictwa Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu. Na ponad 500 stronach formatu albumowego znalazło się ponad 700 haseł, biogramów i artykułów problemowych. Uzupełnia je ponad 130 zdjęć i lustracji oraz ponad 50 map, szkiców i schematów.

"Koszt encyklopedii będzie wynosił prawdopodobnie ok. 80 zł. Biorąc pod uwagę objętość tego dzieła, jest to cena przystępna dla większości odbiorców. Już można powiedzieć, że planowany jest sukcesywny dodruk w miarę zapotrzebowania rynku” – powiedział marszałek Woźniak.

Inicjator encyklopedii i współautor dzieła Marek Rezler przyznał, że dzięki pracom nad jej powstaniem udało się wpaść na trop wielu informacji, które "burzą dotychczasowy punkt widzenia" o wielkopolskim zrywie.

"Wyskakiwały nam sprawy, o których dotychczas nie wiedzieliśmy. Pojawiały się dodatkowe źródła, dodatkowe informacje, a także osoby o których istnieniu i działalności nie mieliśmy pojęcia. To chociażby historia polskiego nalotu na Frankfurt 9 stycznia 1919 roku – to jest mit. Tego nalotu nie było" – powiedział Rezler.

"Ta encyklopedia to najaktualniejszy stan wiedzy o powstaniu wielkopolskim, ale ujęty w sensie wybiórczym a nie całościowym, bo w tego typu wydawnictwie jest to niemożliwe. Trzeba ustalić i wybrać, co jest ważniejsze. Na pewno więc pojawią się zastrzeżenia co do ujęcia poszczególnych problemów" - dodał.

Główne obchody 100. rocznicy powstania wielkopolskiego odbędą się w Poznaniu 27 grudnia. 28 grudnia uroczystości przeniosą się do Warszawy. Centralnym obchodom rocznicy będzie towarzyszył koncert na poznańskim stadionie miejskim z udziałem gwiazd polskiej estrady. W programie zaplanowanego na 27 grudnia wydarzenia znajdą się m.in. skomponowane specjalnie na tę uroczystość utwory. Organizatorem centralnych obchodów jest wielkopolski samorząd.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy przejęto lotnisko Ławica. Do połowy stycznia wyzwolono większą część Wielkopolski.

Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze podpisany pomiędzy Niemcami a państwami Ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła - z wyjątkiem skrawków - prawie cała Wielkopolska.