Nominowana do 11 Oscarów "Zjawa" z DiCaprio już w kinach

Nominowana do jedenastu Oscarów „Zjawa” to imponujący popis technicznej sprawności, a jednocześnie emocjonalnie zdystansowane widowisko

Dziennik Gazeta Prawna

Alejandro González Inárritu znów jest oscarowym faworytem. Rok po triumfie „Birdmana” „Zjawa” zgarnia 11 nominacji, w tym dla Leonarda DiCaprio, który prawdopodobnie tym razem statuetkę dostanie, choć prawdę mówiąc, akurat w tym roku na nią nie zasłużył. Oczywiście poniżej pewnego poziomu ten aktor nie zwykł schodzić (pisze o nim więcej Kuba Armata na str. 2), rola Hugh Glassa, trapera szukającego zemsty na mordercy syna, jest ofiarna, fizyczna, ale mimo wszystko daleka od tego, co pokazał choćby w „Wilku z Wall Street” czy „Django”.

„DiCaprio daje niedźwiedziowi poszarpać swojego kaskadera, żeby dostać nagrodę za główną rolę męską”, napisał Bartek Chaciński i trudno o lepsze – nawet jeśli bardzo uproszczone – podsumowanie tego występu. Trudniejszą rolę ma Tom Hardy (także walczący o nagrodę Akademii), jego John Fitzgerald, zły do szpiku kości, jest znacznie bardziej zniuansowaną i ciekawszą postacią.

Jeśli jednak kogoś wzrusza los Leonarda DiCaprio, który zbiera nominacje do Oscarów, ale nie dostaje statuetek, niech pomyśli o losie Rogera Deakinsa. Wybitny brytyjski operator dostał za zdjęcia do „Sicario” 13. w ciągu 21 lat nominację, ale nigdy nie zdobył Oscara. W tym roku prawdopodobnie znów go straci na rzecz fenomenalnych zdjęć Emmanuela Lubezkiego do „Zjawy”, powstających zresztą, jak cały film, w piekielnie trudnych warunkach. Inárritu obmyślił sobie bowiem, że obraz zostanie zrealizowany wyłącznie w naturalnym oświetleniu, Lubezki zaś ten plan zrealizował perfekcyjnie. Jego kamera uchwyciła nieokiełznane piękno natury, podkreśliła zwierzęce emocje bohaterów filmu, na zbliżeniach wychwytując najdrobniejsze zmiany w mimice aktorów.

„Zjawa” w ogóle jest imponującym popisem technicznej maestrii, precyzyjnie zaplanowanym, zrealizowanym z niezwykłą dbałością o szczegóły, ale osobliwie wypranym z emocji, chłodnym i zdystansowanym. Inárritu przerabia sprawdzone filmowe motywy, osiągając efekt przypominający wspólne dzieło Sama Peckinpaha i Terrence’a Malicka zrealizowane pod nadzorem Wernera Herzoga. Skrajny naturalizm – uwaga, także w pokazywaniu przemocy – łączy ze skłonnością do nadmiernego stosowania lekko tandetnej symboliki. Jego film jest tyle opowieścią o zemście, ile filozoficznym traktatem, swego rodzaju polemiką z Rousseau’owską koncepcją „szlachetnego dzikusa”, w swoim czasie dość nieudolnie zaanektowaną przez westernową mitologię. U Inárritu dzicy są Glass i Fitzgerald, dzicy są polujący na nich Indianie, dzika i bezlitosna jest przyroda: o moralności i szlachetności nie ma tu mowy, są tylko wściekłość, frustracja i rozpaczliwa walka o życie, znaczona kolejnymi plamami krwi na śniegu.