Subskrybuj nas na Youtube
(A)pollonia w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego stanowi eklektyczną opowieść o ofierze i ofiarowaniu. Porusza problematykę odpowiedzialności za czyny i sensu ofiarnictwa. Materię literacką przedstawienia stanowią zarówno teksty antyczne – dramaty Ajschylosa i Eurypidesa, jak i dzieła najnowsze: twórczość Johna Maxwella Coetzeego i Hanny Krall czy kontrowersyjna powieść Łaskawe Jonathana Littella. Teksty te traktowane są przez reżysera spektaklu w sposób wybiórczy i patchworkowy.
(A)pollonia opowiada historię trzech kobiet: Ifigenii – poświęconej przez ojca Agamemnona za ojczyznę, Alkestis – oddającej życie za męża Admeta oraz Apolonii Machczyńskiej, która zginęła podczas wojny, osieracając przy tym swoje dzieci, ponieważ zdecydowała się ukrywać Żydów. Heroizm okazuje się w przypadku bohaterek dwuznaczny, ich wybory moralne podlegają zakwestionowaniu. Reżyser zadaje niewygodne pytania: o głęboki sens ofiary, o prawo do decydowania o życiu – cudzym, ale i własnym, skoro czasem decyzje dotyczące naszego życia wpływają też znacząco na losy innych. Warlikowski podważa również mechanizm uświęcania ofiar oraz jednoznaczny osąd moralny zbrodniarzy wojennych – Agamemnon po powrocie z Troi wypowie monolog z Łaskawych: „Nigdy nie będziecie mogli powiedzieć: nie zabiję (…); jedyne, co możecie powiedzieć, to: mam nadzieję nie zabijać”. Wątki dramatyczne zostały w spektaklu poprzeplatane z kontrastującymi stylistycznie songami w wykonaniu Renate Jett. Jak pisała Ewelina Godlewska-Byliniak w dwutygodnik.com:
Warlikowski zderza w (A)pollonii różne teksty, tradycje, gatunki i media: tragedię antyczną z reportażem, baśń z programem telewizyjnym, mit z wirtualną rzeczywistością internetu, powieść z rockowym koncertem, opowiadanie z filmem, wykład z cyrkowym show; historię starożytnego rodu i ciążącego nad nim fatum, które napędza koło zbrodni i zemsty, zderza z wciąż nieprzepracowaną traumą Zagłady.
Na uwagę zasługuje scenografia spektaklu autorstwa Małgorzaty Szczęśniak. W hali fabrycznej wytwórni wódek Koneser aktorzy poruszają się na tle białej ściany, na której widać zbliżenia ich twarzy rejestrowane nieustannie śledzącą ich kamerą oraz w dwóch pomieszczeniach z pleksi – stylizowanych na salon (ruchomy) i łazienkę (a może raczej rzeźnię). Dominującymi materiałami scenografii są się metal, beton, pleksi i folia, konotujące przestrzeń rzeźni czy laboratorium. Aktorom, przyjmującym często monologowo-marionetkowy styl gry, towarzyszą naturalnych rozmiarów manekiny-dzieci.
W spektaklu pojawiają się we fragmentach następujące utwory literackie: Oresteja Ajschylosa, Matka Hansa Christiana Andersena, Mamo, gdzie jesteś? Andrzeja Czajkowskiego, Elisabeth Costello Johna Maxwella Coetzeego, Ifigenia w Aulidzie, Herakles oszalały i Alkestis Eurypidesa, Pola Hanny Krall, Łaskawe Jonathana Littella, Pobojowisko Marcina Świetlickiego i Poczta Rabindranatha Tagore’a.
Spektakl w wersji z angielskimi napisami jest dostępny tutaj.
Krzysztof Warlikowski (ur. 1962) jest reżyserem teatralnym i operowym oraz aktorem. Od 1999 roku związany z TR Warszawa, od sezonu 2008/2009 jest dyrektorem artystycznym Nowego Teatru w Warszawie. Studiował historię, filologię romańską i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1983 roku wyjechał z Polski, mieszkał głównie w Paryżu, gdzie na Sorbonie studiował filozofię, literaturę francuską, języki. W 1989 roku wrócił do kraju i zaczął studia na Wydziale Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Laureat wielu nagród. Otrzymał m.in. Złotego Yoricka za inscenizację Zimowej Opowieści (1997) oraz za Burzę (2003), Paszport Polityki (2002), Dyplom Ministerstwa Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie w 2003 roku (2004), Moskiewską Nagrodę Meyerholda za najwybitniejsze osiągnięcia w reżyserii światowej (2006), Nagrodę im. Konrada Swinarskiego za Anioły w Ameryce (2007), Nagrodę Village Voice za reżyserię spektaklu Krum Hanocha Levina.