„Polacy na Syberii…” to monografia czternastu autorów pod redakcją naukową dra hab. Sergiusza Leończyka, profesora Instytutu Historii Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, niestrudzonego badacza losów Polaków na Syberii. „Nawet teraz to wciąż unikatowy temat, wymagający nieustającej pracy” – podkreśla redaktor naukowy pracy.
Jednym z autorów monografii jest Eugeniusz Siemionow z Państwowego Instytutu Kultury w Ułan Ude. W artykule „Miejsca prac katorżniczych polskich zesłańców politycznych w latach 60. XIX wieku na terenie Zabajkala” Siemionow przedstawia efekt swoich badań nad wieloma dokumentami źródłowymi z archiwów syberyjskich oraz wspomnieniami zesłańców, do których dotarł. Na ich podstawie Siemionow opisał i dokładnie oznaczył miejsca zesłań.
Z kolei Karolina Kondracka z Instytutu Sztuki PAN w artykule „Polskie badania w Jakucji na przełomie XIX i XX wieku” zauważa, iż wielu Polaków nauczyło się miejscowego języka, a więc w tym wypadku jakuckiego. Pomagało im to nie tylko lepiej funkcjonować w nowej rzeczywistości, ale także prowadzić działalność naukową, pedagogiczną czy lekarską. „Rezultatem zaangażowania Polaków w działalność naukową były publikacje, które zaczęły pojawiać się drukiem już od lat dziewięćdziesiątych XIX wieku w języku rosyjskim oraz polskim” – informuje Kondracka, opisując szczegóły sukcesów badawczych polskich zesłańców.
Dla zesłańców Syberia to znienawidzona kraina wygnania, którą starali się poznać i oswoić. Byli jednak i tacy, dla których wschodnia i północno-wschodnia Rosja stała się życiową szansą. O Polakach, którzy w czasach zaborów nie widzieli dla siebie miejsca na ziemiach, zagarniętych przez Rosjan, pisze dr Leończyk. W artykule pt. „Dobrowolne osadnictwo Polaków na Syberii na przełomie XIX-XX w.” redaktor naukowy monografii przedstawia losy polskich robotników, włościan, kolejarzy i inteligencji, którzy z własnej woli osiedlili się na kazachskich stepach czy Uralu.
Wydanie monografii "Polacy na Syberii od XIX do XXI wieku" zostało sfinansowane ze środków kancelarii Senatu RP w ramach opieki senatu RP nad Polonią i Polakami za granicą. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” umożliwia pobranie publikacji w formie bezpłatnego e-booka w formacie: PDF, EPUB, MOBI.