Wystawa "Cieszyn 1918. Polski my naród, polski lud" trafiła do Internetu

"Rola strony www.cieszyn1918.pl nie ogranicza się tylko do prezentacji wystawy. W witrynie publikowane są teksty historyczne oraz źródła odnoszące się do przełomowych dla Śląska Cieszyńskiego lat 1918-1920. Zamieszczane będą także zapowiedzi wydarzeń organizowanych w Cieszynie i regionie w ramach obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości oraz relacje z ich przebiegu" – poinformował w piątek dyrektor Książnicy Cieszyńskiej Krzysztof Szelong.

Książnica liczy, że w tworzenie strony zaangażują się instytucje i organizacje, które zechcą włączyć się w obchody stulecia Niepodległości. "O współpracę prosimy historyków i regionalistów gotowych opublikować na stronie przygotowane przez siebie teksty historyczne i specjalnie opracowane w tym celu źródła. Odnosić się mogą nie tylko do wydarzeń o kluczowym znaczeniu dla całego Śląska Cieszyńskiego, ale i mających wymiar lokalny, przebiegających w latach 1918-1920 w poszczególnych miejscowościach regionu po obu stronach Olzy" – dodał dyrektor Szelong.

Plenerowa wystawa "Cieszyn 1918. Polski my naród, polski lud", składająca się z 20 plansz, została otwarta 11 listopada na cieszyńskim Rynku. Wydarzenie zainaugurowało przygotowania do przyszłorocznej setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i powrotu w jej granice Śląska Cieszyńskiego.

"Wystawa przybliża okres między październikiem 1918 r. a styczniem 1919 r. i najazdem czeskim, kiedy sytuacja rozwijała się na Śląsku Cieszyńskim bez ingerencji zewnętrznej. Decydującą rolę ogrywał lud i jego wola" – powiedział Krzysztof Szelong.

Zdjęcia i opisy historyczne ukazują w jaki sposób po załamaniu się Austro-Węgier polska większość na Śląsku Cieszyńskim wcieliła w życie prawo do samostanowienia i nie tylko przejęła władzę nad obszarami dawnego księstwa i włączyła je w granice Polski, ale też w wsparła odbudowę i obronę państwa. Wystawa przybliża przywódców społeczności polskiej i najważniejsze wydarzenia. Ukazuje też dramatyczne dni czeskiej agresji z 1919 r., która doprowadziła do podziału regionu.

Tytuł wystawy nawiązuje wprost do "Roty" Marii Konopnickiej, wiersza napisanego właśnie na Śląsku Cieszyńskim i tutaj też po raz pierwszy opublikowanego - w dwutygodniku Gwiazdka Cieszyńska.

W Cieszynie już 27 października 1918 r. odbył się wiec, podczas którego kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców Śląska Cieszyńskiego proklamowało przynależność regionu do Polski. Tymczasową władzę objęła Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, która powstała 8 dni wcześniej. Jej przewodniczącym był ks. Józef Londzin.

Nocą z 31 października na 1 listopada polscy żołnierze ze stacjonującego w Cieszynie austriackiego garnizonu przejęli komendę, dzięki czemu Rada uzyskała realną władzę nad Śląskiem Cieszyńskim.

5 listopada Rada zawarła porozumienie z czeskim odpowiednikiem - Zemskym Narodnim Vyborem pro Slezsko. Wytyczono tymczasową polsko-czechosłowacką granicę na Śląsku Cieszyńskim, która w przybliżeniu pokrywała się z etnograficzną linią podziału. Po polskiej stronie znalazła się znaczna część Zaolzia.

Rada Narodowa po 11 listopada podporządkowała się naczelnikowi Józefowi Piłsudskiemu i powołanemu przez niego rządowi, który 25 listopada przyjął uchwałę upoważniającą ją do sprawowania w jego imieniu władzy na Śląsku Cieszyńskim. 8 stycznia 1919 r., pomimo narastającej groźby czeskiej agresji, na pomoc obrońcom Lwowa wyjechał ochotniczy pułk.

Zbiory Książnicy Cieszyńskiej liczą ok. 120 tys. woluminów, w tym ponad 16,5 tys. starodruków, 46 inkunabułów i 17 tys. rękopisów. Najcenniejszą częścią jest księgozbiór ks. Leopolda Szersznika.