"Nie tylko Orient" - wystawa w Pałacu pod Blachą w Warszawie

„Obecna wystawa jest podziękowaniem i hołdem złożonym Teresie Sahakian, w 10-lecie jej śmierci. Sahakian bardzo dobrze przysłużyła się Zamkowi Królewskiemu – powiedział podczas wernisażu w poniedziałek prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego. -Dziedzictwo narodowe po ogromnych stratach czasów zaborów, I i II wojny światowej musi się odbudowywać. Trzeba na to wysiłku mozołu, ogromnego hartu i wsparcia takich ludzi, jakimi byli Sahakianowie” – zaznaczył dyr. Fałkowski.

„Teresa Sahakian, większość życia spędziła poza Polską, ale cały czas była mocno związana z rodzinnym krajem i zakochana w Warszawie, należała do grona najbardziej hojnych darczyńców Zamku Królewskiego w Warszawie - przypomniał postać fundatorki prof. Andrzej Rottermund, były dyrektor Zamku Królewskiego.

„Wspierała naszą instytucję w czasie odbudowy i urządzania wnętrz – mówił prof. Rottermund. - W 1989 i 1991 r. przekazała znakomitą kolekcję kobierców wschodnich, a z czasem także liczne dzieła orientalnej i zachodniej sztuki zdobniczej. W testamencie zapisała Fundacji pozostałą część zbiorów artystycznych oraz cały swój majątek” – podkreślił.

Cenne zbiory Fundacji Teresy Sahakian, znane dotąd z liczącej ponad 600 obiektów kolekcji kobierców i tkanin wschodnich obecnie uzupełnione zostały o kolejne zabytkowe tkaniny orientalne, ale też wzbogaciły się o bardzo interesujący zespół sztuki europejskiej, w tym polonica – opisywała obecną wystawę jej kuratorka Katarzyna Połujan.

W pięciu salach Pałacu pod Blachą eksponowane są kobierce, kilimy, rzeźby, meble, zegary, majoliki, obrazy. Pośród obrazów szczególną uwagę zwraca piękny „Portret Jana Potockiego”, podróżnika, uczonego i pisarza, autorstwa Antona Graffa. Prawdopodobnie – jak zaznacza kuratorka - został wywieziony z Łańcuta w 1944 r. Obok prezentowane są trzy obrazy alegoryczne, łączone z osobą Hermanna Hahna (1580–1624): „Model Świata”, „Alegoria bogactwa z widokiem Gdańska” i” Alegoria pokory”.

Pokazywane też są wybitne dzieła rzeźbiarskie, np. polichromowana rzeźba drewniana z początku XVI w.: kwatera ołtarzowa ze sceną Obrzezania powstała w Antwerpii w pracowni Jana de Moldera, oraz Grupa Ukrzyżowania, pochodząca z warsztatu niderlandzkiego. Niezwykle interesująca jest także figura Chrystusa ukrzyżowanego Christo vivo, wykonana z jednego kawałka kości słoniowej.

Zbiory Fundacji wzbogaciły się także o zespół tkanin polskich i z Polską związanych. Jest to zbiór pięciu litych pasów kontuszowych. Trzy egzemplarze pochodzą z manufaktury w Słucku (1767–1780), jeden powstał w nieustalonej pracowni, kolejny w Lyonie. ”Jest moim marzeniem, aby w Zamku Królewskim zgromadzić wielką kolekcję pasów kontuszowych. Obecnie jest ich 30, i doszło pięć nowych, które pokazujemy w ramach prezentacji nowych nabytków – powiedziała PAP Katarzyna Połujan.

Kuratorka podkreśla, że do szczególnie interesujących obiektów na wystawie należy fragment płotu namiotowego, czyli ściany namiotu, z 1. połowy XVIII w., pochodzący z lwowskiej kolekcji Władysława Łozińskiego. Tkaninę tę, wykonaną w technice mozaiki sukiennej, na terenie Kresów dawnej Rzeczypospolitej W Brodach albo we Lwowie.

Eksponowane tez są holenderskie meble, zwłaszcza bogato rzeźbione szafy, które stanowiły najczęściej posag panny młodej i służyły do przechowywania słynnych płócien holenderskich.

Ponadto na wystawie znalazła się kolekcja zegarów, wśród nich wrocławski zegar wieżyczkowy autorstwa Johanna Wuettkeia z końca XVII w., przykład dawnego kunsztu zegarmistrzowskiego. Osobne miejsce zajmuje bardzo efektownie wyeksponowana na wystawie kolekcja ceramiki ze zbiorów Fundacji; są to fajansowe figurki z serii Alegorie czterech pór roku z Delft oraz jednorodny pod względem formy i dekoracji zespół włoskich talerzy majolikowych z wytwórni w Montelupo.

„Przedstawiony na wystawie zbiór nabytków Fundacji Teresy Sahakian z lat 2007–2017 gromadzi wiele obiektów wyjątkowych i bardzo zróżnicowanych" – zaznaczyła Katarzyna Połujan. – "Daje to możliwość nowego kształtowania poszczególnych kolekcji, uzupełniania ich oraz kreowania nowych wystaw”.

Wystawa „Nie tylko Orient. Nabytki Fundacji Teresy Sahakian 2007–2017” będzie czynna od 19 grudnia 2017 do 30 listopada 2018 r. w Pałacu pod Blachą.