Dyrektor plus. Zmiana dyrektora w Muzeum Sztuki w Łodzi [OPINIA]

Bez konkursu, bez konsultacji: tak rząd ponownie obsadził stanowisko w prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa narodowego czołowej instytucji kultury polskiej. Kolejna „dobra zmiana” została wprowadzona tym razem w placówce łódzkiej, współprowadzonej z ministerstwem przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego. Stanowisko dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi, instytucji o renomie przekraczającej granice Polski, stracił właśnie wybitny muzealnik Jarosław Suchan.

W jego miejsce wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin mianował dyrektora Galerii Browarnej w Łowiczu, Andrzeja Biernackiego. To kolejne, po zmianie przewodnictwa w warszawskiej Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, przejęcie znaczącej instytucji sztuk wizualnych w kraju przez osobę wskazaną przez PiS w tym roku.

Podobnie jak w przypadku Zachęty, tak i w Muzeum Sztuki zmiana dyrektora dokonała się z pominięciem związków zawodowych. Komisja Zakładowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Inicjatywa Pracownicza przy Muzeum Sztuki w Łodzi opublikowała swoje stanowisko w tej sprawie w mediach społecznościowych. Wynika z niego, że pracownicy muzeum o zmianie dyrekcji dowiedzieli się… ze strony internetowej MKiDN. Członkowie związku wyrazili sprzeciw wobec zmiany kierownictwa, naruszającej bezpieczeństwo działania i ciągłość programową instytucji oraz godzącej w standardy godnego traktowania pracownic i pracowników.

Obsadzenie dyrektorów instytucji wystawienniczych z pominięciem opinii środowiska pracowników skupionych w związkach zawodowych, a także środowiska muzealników, artystów i krytyków w Polsce, skupionych wokół organizacji takich jak Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej czy AICA Polska (Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Sztuki), miało również miejsce w przypadku stołecznej Zachęty. Tutaj o zastąpieniu Hanny Wróblewskiej przez Janusza Janowskiego na stanowisku dyrektora, związek zawodowy nie tylko nie został poinformowany wcześniej, ale wręcz – po ogłoszeniu nominacji – zaopiniował negatywnie zmianę. Pan Janusz Janowski nie ma doświadczenia w kierowaniu dużą instytucją kultury, brak mu kwalifikacji do zarządzania kilkudziesięciomilionowym budżetem oraz blisko stuosobowym zespołem. Polityka ministra Glińskiego w polu instytucji sztuk wizualnych powtarza zatem najgorsze wzorce, od których środowisko próbowało się odciąć: brak transparentności w obsadzaniu stanowisk dyrektorskich i niekierowanie się kryterium kompetencyjnym, przy okazji niszcząc budowany przez lata ciężkiej pracy prestiż.

Muzeum Sztuki w Łodzi jest drugą najstarszą placówką tego typu na świecie, tuż po Museum of Modern Art w Nowym Jorku, powołaną do wystawiania i kolekcjonowania sztuki nowoczesnej. Jarosław Suchan, który kierował muzeum od 2006 roku, jest architektem jego dzisiejszego sukcesu. Za jego czasów muzeum otworzyło nowy oddział zbudowany przy łódzkiej Manufakturze, o ogromnej kubaturze, gdzie prezentowane są wystawy i kolekcja. Program wystaw tych piętnastu lat charakteryzuje się niepowtarzalnym rysem, który łączy dokonania artystów z refleksją filozoficzną o sztuce i kulturze dzisiejszej. To wystawy, takie jak Ziemia znów jest płaska, Atlas nowoczesności. Kolekcja sztuki XX i XXI wieku, Superorganizm. Awangarda i doświadczenie przyrody czy Oczy szukają głowy do zamieszkania. To także prezentacje indywidualne artystów, takich jak: Lygia Clark, Daniel Buren, Robert Morris, Sanja Iveković, Mirosław Bałka, Alina Szapocznikow, Krzysztof Wodiczko, Ewa Partum, CT Jaspers i Joanna Malinowska, Angelika Markul oraz nowe spojrzenia na sztukę artystów-założycieli MS: Władysława Strzemińskiego, Katarzynę Kobro i innych członków grupy a.r. Te projekty to oczywiście nie tylko zasługa samego dyrektora Suchana, ale także prężnego zespołu kuratorskiego, który stworzył. Łódzkie muzeum zawdzięcza swój dzisiejszy charakter nie tylko programowi wystaw, ale także powołanemu przez Suchana Centrum Muzeologicznemu, szeregowi konferencji naukowych i programów badawczych oraz aktywności wydawniczej, stając się ośrodkiem o charakterze także badawczo-naukowym, dostarczającego ożywiającego dyskursu nie tylko o sztuce nowoczesnej i współczesnej, ale także obecnej kondycji kultury.

W ciągu ostatniego pół roku wypowiedzenia dostali także wspomniana już Hanna Wróblewska oraz dyrektorka NOMUS. Nowego Muzeum Sztuki w Gdańsku, Aneta Szyłak.

SPROSTOWANIE

W związku z opublikowaniem w dniu 27.04.2022 r. artykułu pt. „Dyrektor plus. Zmiana dyrektora w Muzeum Sztuki w Łodzi”, autorstwa Kamila Juliana (gazetaprawna.pl), Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego informuje, że:

• nieprawdą jest, iż „rząd bez konsultacji obsadził stanowisko w prowadzonej przez MKiDN czołowej instytucji kultury polskiej”;
• nieprawdą jest, że dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi został wskazany przez PiS;
• nieprawdą jest, iż dyrektor Hanna Wróblewska dostała wypowiedzenie.

Anna Pawłowska-Pojawa,

Dyrektor Centrum Informacyjnego

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego