Muzyczna Scena Teatru Żydowskiego to projekt, który towarzyszyć będzie repertuarowi teatru i przybliżać zapomnianą już często muzykę i kulturę okresu międzywojennego, którą w znacznej części tworzyli Polacy żydowskiego pochodzenia. Kuratorami programu zostali Marcin Masecki i Jan Młynarski – muzycy, którzy rok temu rozpoczęli podróż z muzyką okresu międzywojennego i wydali płytę „Noc w wielkim mieście”.

Masecki|Młynarski wskrzeszają utwory, które powstały już pod koniec lat 20-stych ubiegłego wieku. Wybitni kompozytorzy tacy jak Henryk Wars, Jerzy Petersburski czy bracia Artur i Henryk Gold, zasłuchani w płytach zza oceanu czy z Berlina, tworzyli hity na potrzeby filmu, kabaretu, teatru i rewii, a także na zamówienie coraz liczniejszych wytwórni płytowych takich jak Columbia czy Syrena Record.

Pierwsze wydarzenie tego cyklu połączone będzie ze świętowaniem jubileuszu 50-lecia pracy artystycznej dyrektor teatru – Gołdy Tencer. Mijający rok jest szczególny dla Teatru i jej dyrektor pod wieloma względami - jubileusz pracy artystycznej, przyznanie teatrowi nowej siedziby na Próżnej, XV Festiwal Warszawa Singera…

Podczas kolejnych koncertów każdy z zaproszonych przez kuratorów muzyków, stanie przed zadaniem odnalezienia i zaaranżowania na nowo polskiej muzyki, która wiodła niegdyś prym i porywała do tańca tysiące ludzi. Projekt Teatru Żydowskiego chce odkrywać na nowo muzykę okresu międzywojennego, wracając przy okazji do swoich muzycznych tradycji i do Warszawy, której już nie ma…

Wystąpią:
Gołda Tencer – śpiew
Jan Młynarski – banjola, śpiew
Marcin Masecki – pianino
Marcin Markowicz – skrzypce



Miejsce koncertu: Klub Dowództwa Garnizonu w Warszawie, al. Niepodległości 141a
Data: 1 października, godz. 19:00

*** Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich - Centrum Kultury Jidysz

Jedyny działający współcześnie teatr żydowski w Polsce. Od 1955 r. w Warszawie, od 1970 przy pl. Grzybowskim. Ważny strażnik i jeden z głównych ambasadorów kultury żydowskiej. Teatr zwracający się ku ponad pięćsetletniej obecności Żydów w Warszawie. Fundamentem działalności teatru jest pamięć o przeszłości, ale też komentowanie współczesności. Doświadczenia historyczne i współczesna sytuacja geopolityczna sprzyja podejmowaniu przez teatr działań, służących rozszerzeniu dialogu między kulturami.

Przez cały okres swej działalności Teatr Żydowski współtworzy markę Warszawy jako metropolii z bogatą, wielokulturową ofertą kulturalną. Kultywując i upowszechniając tradycję, przyciąga do Warszawy wszystkich zainteresowanych wielowątkową kulturą żydowską i jej obecnością w Polsce, wzajemnym przenikaniem się polsko-żydowskiego dziedzictwa kulturowego. Jednocześnie Teatr Żydowski w sposób istotny angażuje się społecznie współtworząc wydarzenia pielęgnujące pamięć o wydarzeniach historycznych związanych ze społecznością żydowską w Polsce (Festiwal Singera, Marzec ’68).

Historia

Państwowy Teatr Żydowski powstał w 1950 roku w wyniku połączenia Dolnośląskiego Teatru Żydowskiego we Wrocławiu i Teatru Żydowskiego w Łodzi. Działał w obu tych miastach i występował gościnnie w całej Polsce do 1955 roku, kiedy to z inicjatywy Idy Kamińskiej teatr przeniósł się do Warszawy. W budynku przy ulicy Królewskiej 13 (dziś nieistniejącym) teatr działał do 1970 roku. Następnie przeniósł się do budynku przy pl. Grzybowskim. W 1968 roku dyrektor i kierownik artystyczna Ida Kamińska, w wyniku wydarzeń marcowych, wyjechała z Polski. Przez rok p.o. dyrektora teatru był Juliusz Berger. Od 1969 roku do roku 2014 dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Żydowskiego był Szymon Szurmiej. Od 2015 roku dyrektorem teatru jest Gołda Tencer. Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie to jedyny Teatr Żydowski w Polsce i jeden z dwóch w Europie stałych teatrów wystawiających spektakle w języku jidysz. Od lipca 2012 roku zgodnie ze statutem Teatr prowadzi działalność Centrum Kultury Jidysz.

Repertuar

Od początku istnienia w repertuarze Teatru spotykały się i przeplatały trzy nurty repertuarowe. Pierwszy z nich to klasyka literatury i teatru jidysz, a więc sztuki takich autorów jak Abraham Goldfaden, Jakub Gordin, Szolem Alejchem, Icchok Lejb Perec, Szymon An-ski, Perec Hirszbejn czy Szalom Asz. Drugi nurt to sztuki spoza kanonu literatury jidysz, podejmujące tematykę żydowską, m.in. Arthura Millera, Izaaka Babla, czy Ilii Erenburga. Trzeci nurt to spektakle rewiowe i kabaretowe. Głównym językiem wystawianych spektakli jest polski, ale w repertuarze pojawiają się sukcesywnie nowe tytuły grane w języku jidysz z polskimi napisami. Od kilku lat sprawowania przez Gołdę Tencer stanowiska dyrektora tej instytucji, stopniowo wprowadzane są do repertuaru nowe, coraz bardziej ambitne i awangardowe przedstawienia, dotykające niejednokrotne trudnych tematów tolerancji, akceptacji, przemian społecznych czy Holokaustu. Spektakle te oparte są na prozie współczesnych pisarzy izraelskich i oryginalnych scenariuszach najzdolniejszych młodych dramaturgów polskich. Na czwarty nurt składają się takie nazwiska współczesnych reżyserów, jak Agata Duda-Gracz, Maja Kleczewska, Anna Smolar, Monika Strzępka, Paweł Passini, Wiktor Rubin, Michał Buszewicz i inni, a także twórcy zagraniczni, jak Shmuel Atzmon-Wircer z Izraela czy Andrei Munteanu z Bukaresztu. Wystawiane są tu także spektakle dla dzieci i całych rodzin.

Centrum Kultury Jidysz

Centrum Kultury Jidysz realizuje nowatorskie projekty kulturalne i prowadzi ożywiony dialog między kulturą polską a żydowską. Odbywają się tu lektoraty, Żydowskie Uniwersytet Otwarty pod patronatem rektora Uniwersytetu Warszawskiego, przeróżne warsztaty i zajęcia dla dzieci, dorosłych i seniorów i inne. Centrum prowadzi lektoraty języka jidysz i hebrajskiego na trzech poziomach zaawansowania. Zajęcia otwarte są dla wszystkich zainteresowanych, niezależnie od wieku oraz tożsamości. Od szesnastu lat na Międzynarodowe Letnie Seminarium Języka i Kultury Jidysz przyjeżdżają wykładowcy i studenci z całego świata. W Centrum działa też Uniwersytet Trzeciego Wieku, który oferuje seniorom zajęcia, wykłady, lektoraty oraz różnorodne warsztaty. Centrum Kultury Jidysz jest miejscem skupiającym twórczą energię osób zainteresowanych kulturą, literaturą, sztuką itd.