Wicepremier, minister kultury w opublikowanym w piątek na stronie MKiDN komunikacie wskazał powody, dla których odmówił finansowania tegorocznej edycji Malta Festival Poznań 2017.
Gliński zaznaczył, że Malta jest "ważnym międzynarodowym wydarzeniem kulturalnym". Dodał, że jako minister kultury, a także uczestnik alternatywnego ruchu teatralnego lat 70-tych, pamiętający przedstawienia zespołów Jerzego Grotowskiego, Petera Schumanna czy Petera Brooka, w pełni popiera wydarzenia artystyczne takie jak Festiwal Malta. "Dlatego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego udzieliło Festiwalowi Malta wsparcia na podstawie wniosku złożonego w 2015 r. na 3 lata, czyli w tzw. trybie wieloletnim, często stosowanym wobec imprez cyklicznych" - napisał szef resortu kultury.
"We wniosku Fundacji Malta zapewniano, że jest to inkluzywne wydarzenie społeczno-artystyczne, włączające odbiorcę w dialog i działanie, otwierające go na doświadczenie sztuki. Tymczasem dokonania i wypowiedzi Olivera Frljića, kuratora tegorocznej edycji, mające miejsce już po zawarciu umowy, stoją w jaskrawej sprzeczności z takim założeniem" - napisał Gliński.
Wskazał, że reżyser publicznie deklaruje, iż: "sztuka powinna zawsze przekraczać normy społeczne oraz: interesuje mnie bunt tej wspólnoty (wywiad dla "Gazety Wyborczej" z 24 lutego 2017 r.), zaś swoimi działaniami wywołuje głębokie konflikty i falę protestów społecznych – począwszy od niedoszłej premiery "Nie-Boskiej komedii" w Starym Teatrze (jeszcze w roku 2013), poprzez "Naszą przemoc, waszą przemoc" na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy we wrześniu 2016 r., aż po "Klątwę" w warszawskim Teatrze Powszechnym w 2017 r.".
Zdaniem ministra kultury Frljić więc "nie otwiera odbiorcy na doświadczenie sztuki, a przeciwnie: zraża dużą część społeczeństwa do instytucji teatru". W związku z tym, w opinii Glińskiego, udział reżysera w Malcie "budzi obawy o przebieg tego wydarzenia zgodny z założeniem przedstawionym we wniosku fundacji".
"Ponadto w mojej ocenie, w kontekście przytoczonych powyżej faktów, wydarzenie, na którego realny kształt ma wpływ Oliver Frljić, zagrażać może również podstawowym zasadom współżycia społecznego, których obrona w wymiarze kulturowym jest m.in. powinnością ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Spektakl teatralny może i powinien stawiać trudne pytania, prowokować do refleksji i dialogu, jednak w żadnym wypadku nie powinien funkcjonować, jako detonator społecznego konfliktu, jak dzieła Frljića" - zaznaczył szef resortu kultury.
Jak napisał, "spektakl teatralny może i powinien stawiać trudne pytania, prowokować do refleksji i dialogu, jednak w żadnym wypadku nie powinien funkcjonować jako detonator społecznego konfliktu, jak dzieła Frljića".
"W związku z powyższym, odwołując się do deklaracji sformułowanych we wniosku Fundacji Malta, uznałem, iż Festiwal pod kuratelą Oliviera Frljića nie gwarantuje +włączenia odbiorcy w dialog” i otwarcia go na doświadczenie sztuki, ale może raczej konfliktować znaczną część publiczności z teatrem i zniechęcić do udziału w tym wydarzeniu. Tym samym – w mojej opinii - wnioskodawca naruszył warunki umowy zawartej z MKiDN w oparciu o rzeczony wniosek. Z powyższych względów odmówiłem finansowania przez MKiDN tegorocznej edycji Malta Festival Poznań 2017" - podkreślił Gliński.
Minister kultury zadeklarował jednocześnie "gotowość do dokonania zmian harmonogramowych w finansowaniu imprezy i przyznania wskazanych środków w latach przyszłych, pod warunkiem przestrzegania umowy oraz braku zagrożeń dla norm społecznych, kulturowych i obyczajowych".
Rzeczniczka prasowa Malty Martyna Nicińska w przesłanym PAP we wtorek komunikacie zaznaczyła, że "Fundacja Malta dopełniła wszelkich formalności wymaganych do podpisania aktualizacji tegorocznej 27. edycji festiwalu".
"Realizowany program Malta Festival Poznań 2017 jest zgodny ze złożonym i ocenionym pozytywnie wnioskiem dotacyjnym w ramach ogłoszonego w 2015 roku konkursu ministerialnego Wydarzenie artystyczne. Teatr i taniec, który zakończył podpisaniem 7 czerwca 2016 roku umowy z MKiDN na dofinansowanie Malta Festival Poznań 2017 w wysokości 300 tysięcy złotych. Tym samym MKiDN zaakceptowało osobę Olivera Frljića na stanowisku kuratora Festiwalu Malta i pozostałe założenia programowe” – podkreśliła Nicińska.
Dodała, że do tej pory Fundacja Malta nie otrzymała żadnego oficjalnego stanowiska ministerstwa w sprawie wstrzymania dotacji.
Tegoroczna edycja festiwalu rozpocznie się 16 czerwca. Wydarzenie odbywać się będzie pod hasłem "My, Naród; My, Bałkany; My, Wschód; My, Europa; My, Inni". Jednym z kuratorów festiwalu jest chorwacki reżyser Oliver Frljić. Współpracował on już dwukrotnie z polskimi aktorami - w 2013 roku w Narodowym Starym Teatrze, wówczas premiera sztuki została odwołana przez dyrektora teatru Jana Klatę, oraz z aktorami Teatru Powszechnego w Warszawie, gdzie w tym roku wystawiony został spektakl "Klątwa", który wywołał oburzenie prawicowych i kościelnych środowisk, a prokuratura wszczęła z urzędu dochodzenie w tej sprawie.
W ramach tegorocznej, 27. edycji Malta Festival Poznań, organizatorzy zaplanowali 290 wydarzeń. Udział w nich weźmie ok. 580 twórców i aktywistów z 20 krajów. Wstęp na większość zaplanowanych wydarzeń ma być wolny. Festiwal potrwa do 25 czerwca.
Poznański Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta powstał w 1991 r. jako platforma prezentacji sztuki eksperymentalnej, offowej; dziś jest jedną z najważniejszych imprez kulturalnych w Europie Środkowo-Wschodniej.