Wystawa, którą można będzie oglądać od soboty, jest hołdem złożonym Pankiewiczowi – jednemu z pierwszych impresjonistów i symbolistów w polskiej sztuce XIX i XX w., inicjatorowi kolorystycznego nurtu w polskim malarstwie lat 20. i 30. XX w. – z okazji 150. rocznicy urodzin artysty w Lublinie.
Kurator wystawy Marcin Lachowski podkreślił, że ekspozycja ukazuje nie tylko bogatą i różnorodną twórczość Pankiewicza oraz artystów z jego kręgu, ale również to, jak sztuka Pankiewicza „wchodzi w nieustanny dialog z następnymi pokoleniami artystów”.
„To pretekst, aby przemyśleć tradycję kolorystyczną, która miała bardzo szeroki zasięg i szerokie odziaływanie w sztuce polskiej XX i XXI wieku” – powiedział Lachowski.
Na wystawie zaprezentowany będzie dorobek Pankiewicza z różnych okresów jego twórczości – od fascynacji impresjonizmem, symbolizmem, twórczością Paula Cézanna i Pierre’a Bonnarda, po obrazy, które inaugurowały powstanie różnych odmian i szkół polskiego koloryzmu.
Będzie można także zobaczyć dzieła artystów związanych z założonym przez Pankiewicza Komitetem Paryskim m.in. Józefa Czapskiego, Jana Cybisa, Hanny Rudzkiej-Cybisowej, Piotra Potworowskiego, Zygmunta Waliszewskiego. Od skrótu K.P. (Komitet Paryski) pochodzi nazwa kapizm (inaczej koloryzm) oznaczająca wykształcony przez tę grupę kierunek malarski, który zdominował polską sztukę w dwudziestoleciu międzywojennym.
Wystawa pokazuje też różne modele recepcji koloryzmu w powojennej sztuce polskiej, a także prace współczesnych artystów, wykorzystujących barwę i światło w kompozycji i ekspresji obrazów, sięgających do abstrakcji, awangardy, sztuk wizualnych. Wśród kontynuatorów, często w sposób przewrotny odnoszących się do koloryzmu i pośrednio do Pankiewicza, będą pokazani m.in. Roman Artymowski, Tomasz Ciecierski, Jan Chwałczyk, Tadeusz Dominik, Stefan Gierowski, Józef Hałas, Karolina Hałatek, Jacek Sempoliński, Sebastian Skoczylas, Leon Tarasewicz.
„Chcemy pokazać taki przekrój stu lat polskiej historii sztuki, według wzorca kolorystycznego. Jednocześnie ta wystawa podejmuje też wyzwanie przemyślenia sztuki aktualnej, sztuki dzisiaj, w relacji do twórczości Pankiewicza” – zaznaczył Lachowski.
Józef Pankiewicz (ur. w Lublinie w 1866 r., zmarł w La Ciotat we Francji w 1940 r.) był malarzem, grafikiem, pedagogiem. Należy do najwybitniejszych artystów w historii sztuki polskiej XX w., w latach 20. zainicjował nurt polskiego koloryzmu wyrastający z doświadczeń francuskich postimpresjonistów.
W 1906 r. Pankiewicz został profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a w 1924 r. utworzył paryską filię krakowskiej uczelni. Jako pedagog wpłynął na kształtowanie się artystycznych postaw całej generacji polskich malarzy i grafików.
Malował pejzaże, martwe natury, portrety, sceny rodzajowe. Jego słynne obrazy to m.in. "Targ na kwiaty przed kościołem Św. Magdaleny w Paryżu" (1890), "Japonka" (1908), "Port w Concarneau II" (1908), "Pejzaż z jeziorem" (1920).
Artysta wystawiał swe obrazy w kraju i za granicą; otrzymywał też liczne nagrody, m.in. na Wystawie Powszechnej w Paryżu. W 1933 r. "za twórczą pracę w dziedzinie malarstwa" został odznaczony przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał też francuską Legię Honorową.
Wystawę „Pankiewicz i po… Uwalnianie koloru” można będzie oglądać w Muzeum Lubelskim na Zamku w Lublinie do 18 września.