Pawilon Polski na Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji

Ideą tegorocznego Biennale Architektury w Wenecji jest ukazanie związków architektury i osób zaangażowanych w proces realizacji projektu architektonicznego - powiedziała PAP Hanna Wróblewska, dyrektor Zachęty i komisarz Pawilonu Polskiego. - Często dyskutuje się i rozważa zależności, także natury etycznej, między architekturą a środowiskiem, nową architekturą a istniejącymi już rozwiązaniami urbanistycznymi, natomiast dotąd prawie nie dostrzegano wkładu pracowników budowlanych w powstawanie dzieła architektonicznego. Architekci odpowiadali +to nas nie dotyczy+. O tym, że takie nastawienie się zmienia ma zaświadczyć Biennale i nasz projekt" - podkreśliła dyr. Wróblewska.

Polski projekt nagrodzony w konkursie pierwotnie nazywał się "Podwójna fasada"; ostatecznie jednak w Wenecji realizowany jest pod nazwą "Fair Building". Jego autorzy postanowili w sposób symboliczny podzielić Pawilon Polski w Giardini na dwie części.

Główną przestrzeń pierwszej części zajmie instalacja z rusztowań, stanowiąca bezpośrednie nawiązanie do placu budowy. Na ekranach zamontowanych na rusztowaniach wyświetlane będą filmy wideo przedstawiające historie robotników budowlanych; każdy z nich poświęcony jednemu z ważnych aspektów pracy i jej specyfiki.

Te filmy - jak mówi Wróblewska - są tak zrobione i tak zmontowane, że jednocześnie ilustrują kolejne etapy budowy: uprzątnięcie terenu, wylewanie fundamentów, powstawanie samego budynku, prace wykończeniowe. Temu towarzyszą rozmowy, wywiady z ludźmi, którzy pracują na budowie.

Filmy kręcono kamerą gopro, która towarzyszy robotnikom przy pracy. Dzięki temu widzimy budowę oczami robotników i słyszymy to, co mówią o swojej pracy, o jej plusach i minusach, o dumie z udziału w ważnym przedsięwzięciu i o trudnych warunkach na budowie, o niedocenianiu ich pracy przez odbiorców i kadrę kierowniczą.

Drugą część wystawy, urządzoną tak, by przypominała salon wystawowy inwestora, wypełnią infografiki prezentujące statystyki na temat branży budowlanej, kosztów związanych z powstaniem domu i niskiej wyceny pracy ludzkiej.

"Dla mnie najciekawsze jest to, że architekci pytają siebie samych czy +fair building+ - proces budowania z poszanowaniem wszystkich osób biorących w tym procesie udział - jest możliwy - powiedziała komisarz Wróblewska. - To jest bardzo ciekawy problem i wpisuje się w motyw przewodni 15. Międzynarodowej Wystawy Architektury, który Alejandro Aravena, kurator generalny Biennale określił, jako +Reporting from the Front+ - + Raport z frontu+. Swoje kuratorskie oświadczenie poświęcił on zagadnieniu: jak architektura może reagować na kryzysy współczesnego świata" - dodała Wróblewska.

Kuratorzy wystawy „Fair Building” uważają, że plac budowy to główny „front” architektury; jest on fizyczną manifestacją każdego realizowanego projektu i pomimo postępu technicznego budowa wciąż w dużej mierze opiera się na pracy fizycznej. Wkład robotników jest pomijany w dyskursie architektonicznym, a procesy budowlane pozostają nieprzewidywalne. Ich projekt mówi wprost: do produkcji budynków nadal niezbędna jest praca ludzkich rąk.

"Wierzymy - zaznaczają kuratorzy - że architektura jest kolektywną pracą, a za jej sukcesem bądź porażką stoją wszyscy zaangażowani. Wierzymy, że potrzeby twórców, zaczynając od architektów i inwestorów, a kończąc na pracownikach fizycznych, nie mogą być ignorowane na żadnym etapie. Głęboko wierzymy także, że na efekt finalny nie składa się tylko zewnętrzna fasada, czyli to, co widzimy oglądając czy użytkując budynek, ale wszystko, co doprowadziło do jego powstania"

Kuratorami Pawilonu Polskiego na Międzynarodowej Wystawie Architektury – La Biennale di Venezia są: Dominika Janicka we współpracy z Martyną Janicką i Michałem Gdakiem. Organizatorem wystawy jest Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, a komisarzem Pawilonu Polskiego - Hanna Wróblewska, zastępcą komisarza: Joanna Waśko.

Dominika Janicka (ur. 1986) studiowała architekturę na Politechnice Gdańskiej oraz w Institut Supérieur d’Architecture La Cambre w Brukseli. Pracowała, jako architekt w biurach projektowych w Polsce, Belgii, Niemczech oraz Chinach. Brała udział w wielu konkursach architektonicznych. Współtworzy kolektyw projektowy AD12, z którym udało jej się zrealizować kilka docenionych i nagradzanych projektów m.in. „City Trasfomers” w Gdyni (Najlepsza przestrzeń publiczna w plebiscycie „Sztuka architektury) oraz „Bus with us” (Nominacja Dobry Wzór 2014). Od 2014 roku prowadzi Pracownię Przestrzeni Publicznej w Instytucie Designu w Kielcach.

Martyna Janicka (ur. 1991) ukończyła wzornictwo w gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Service Design& Innovation Design w Glasgow School of Art. Swoje doświadczenie w organizowaniu wystaw zdobywała podczas Gdynia Design Days oraz Design Week w Mediolanie. Brała udział w międzynarodowym programie Designship integrującym projektantów z krajów nadbałtyckich. Obecnie bada trendy oraz innowacje we wzornictwie dla firmy Siemens w Monachium.

Michał Gdak (ur. 1980) ukończył architekturę w TU Delft w Holandii, Vitus Bering w Danii oraz na Politechnice Wrocławskiej. Studiował również rzeźbę w ASP we Wrocławiu i w Walencji. Uczestniczył w wielu plenerach, wystawach i warsztatach. Prowadził grupy studentów na warsztatach projektowych, jak i podczas zajęć akademickich. Pracował w OMA oraz Inter.National.Design w Rotterdamie, a także współpracował ze Studio Arne Quinze w Belgii. Jest laureatem wielu konkursów w zakresie architektury i sztuki.

Międzynarodowa Wystawa Architektury w Wenecji-La Biennale di Venezia - trwać będzie od 28 maja do 27 listopada 2016 r. Wernisaż "Fair Building" - 26 maja.