W Stanach Zjednoczonych broń palna jest już główną przyczyną śmierci dzieci i młodzieży. Wielu tych śmierci można by uniknąć, gdyby udało się ograniczyć dostęp do nielegalnej broni. Niestety lwią jej część handlarze i organizacje przestępcze otrzymują od rządów, producentów lub legalnych właścicieli. Jedynym pewnym sposobem na trwałe usunięcie broni z nielegalnego obrotu jest jej zniszczenie.

Broń palna zajmuje drugie miejsce - po wypadkach drogowych - wśród nienaturalnych przyczyn śmierci. Szacuje się, że codziennie z jej powodu ginie na świecie ponad 500 osób, a 2000 kolejnych odnosi rany. Rocznie to już niemal 200 tysięcy zabitych (dane z 2021 roku). Jeśli trend nie zostanie powstrzymany w 2030 roku może być nawet 660 tysięcy śmierci spowodowanych użyciem broni palnej – informuje inicjatywa Humanium Metal. W Stanach Zjednoczonych broń palna jest już główną przyczyną śmierci dzieci i młodzieży. Według danych z amerykańskich Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom 4 368 dzieci i młodzieży w wieku poniżej 19 lat zmarło z powodu broni palnej w 2020 roku. W tym samym roku w USA w wypadkach samochodowych zginęło 4 036 niepełnoletnich.

Wielu spośród tych śmierci można by uniknąć, gdyby udało się ograniczyć dostęp do nielegalnej broni. Niestety lwią część broni handlarze i organizacje przestępcze otrzymują od rządów, producentów lub legalnych właścicieli. Dlatego społeczeństwa tracą wiarę w wysiłki policji - takie jak amnestie dla posiadaczy w zamian za przekazanie broni instytucjom. Jedynym pewnym sposobem na trwałe usunięcie broni z nielegalnego obrotu jest jej zniszczenie.

Zegarek z kałasznikowa

Johan Pihl i Peter Brune z organizacji non-profit IM Swedish Development Partner uruchomili w 2016 roku projekt Humanium Metal, którego celem jest redukcja nielegalnej broni na świecie i pomoc ofiarom przemocy zbrojnej. Aktywiści namawiają rządy, artystów, organizacje pozarządowe, firmy i konsumentów do wspólnego działania na rzecz pokoju i bezpieczeństwa.

Pihl i Brune uznali, że niszczenie nielegalnej broni powinno być pierwszym krokiem. Kolejne to użycie materiału z jej recyklingu do produkcji przedmiotów służących ludziom w czasie pokoju i pomoc ofiarom. Stop metali ze zniszczonej broni nazwali Humanium Metal.

Pieniądze z jego sprzedaży są przeznaczane na akcje niszczenia broni, wprowadzanie zmian legislacyjnych, tworzenie przestrzeni „no gun allowed” oraz opiekę i edukację osób, które ucierpiały na skutek przemocy z jej użyciem. Z tych pieniędzy wspierane są również inicjatywy wskazujące młodzieży pomysły na rozwój bez przemocy. Ogromne znaczenie ma też dyskusja o konsekwencjach dostępności broni palnej towarzysząca akcjom niszczenia i promocji produktów. ­­

Każdy przedmiot z Humanium Metal oznacza mniej broni palnej na ulicach i potencjalnie mniej ofiar śmiertelnych. Wśród produktów wytworzonych z Humanium Metal są między innymi: zegarki, biżuteria, bransoletki, długopisy, przedmioty designerskie, numizmaty i dzieła sztuki.

„Branża numizmatyczna ma ponad 2600-letnią historię. Monety i medale są zwykle wykonane ze złota, srebra i miedzi, miękkich materiałów, które łatwo się wybija, natomiast materiał z Humanium Metal złożony często ze stopów różnych metali jest znacznie trudniejszy w obróbce. Sfinalizowanie pomysłu było ogromnym wyzwaniem. Po raz pierwszy w naszej 300-letniej historii wprowadziliśmy nowy kruszec” – mówi Ståle Løkken z Mennicy Norweskiej, która jako pierwsza na świecie wybija numizmaty z Humanium Metal dla Samlerhuset Norge i Skarbnicy Narodowej.

Humanium Metal jest uważany za najcenniejszy metal na świecie, ponieważ każda jego uncja reprezentuje broń, która nie może być już potencjalnie użyta do zabicia człowieka.

Humanium Metal - stop metali ze zniszczonej broni

Program niszczenia broni rozpoczął się w listopadzie 2016 r. w Salwadorze, gdzie wyprodukowano jedną tonę Humanium Metal. W 2020 r. Zambia jako pierwszy kraj afrykański włączyła się w program Humanium Metal, w 2022 nielegalną broń zniszczono w amerykańskim Maine. Do dziś przekształciliśmy około 12 000 sztuk nielegalnej broni palnej w metal pokojowy. – czytamy na stronie humanium-metal.com

Inicjatywa szybko zyskała uznanie takich osobistości, jak Dalajlama, Hans Blix i John Kerry. W Stanach Zjednoczonych wspierają ją między innymi Leonardo DiCaprio, Forest Whitaker i Julianne Moore.

Humanium Metal jest częścią strategii IM Swedish Development Partner mającej na celu przyczynienie się do realizacji Agendy ONZ 2030, a w szczególności promowania pokoju, sprawiedliwości i silnych instytucji, gdzie za kluczowe uznaje się ograniczenia nielegalnego przepływu broni palnej. Wśród partnerów inicjatywy Humanium Metal są między innymi: Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, szwedzkie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Fundacja Ocalałych i Niepełnosprawnych w Salwadorze, Uniwersytet w Malmo, Międzynarodowa Sieć Działań w sprawie Broni Strzeleckiej, Triwa i Samlerhuset Group, do której w Polsce należy Skarbnica Narodowa.

Inicjatywa Humanium Metal współpracuje z ponad setką organizacji działających na rzecz pokoju i praw człowieka.

Szymon Majewski