Podpisanie Porozumień Sierpniowych i powstanie „S” stało się początkiem przemian 1989 r.: obalenia komunizmu i końca systemu pojałtańskiego.

1980

1 lipca

Rządząca PRL ekipa Edwarda Gierka wprowadziła podwyżki cen niektórych gatunków mięsa i wędlin, oficjalnie przedstawiane jako „rozszerzenie sprzedaży komercyjnej”; podwyżki nie ominęły zakładowych bufetów i stołówek.

Wybuch strajków m.in. w WSK PZL-Mielec, POMET w Poznaniu i Transbud w Tarnobrzegu.

3 lipca

Komitet Samoobrony Społecznej „KOR” przestrzegł przed „takimi formami protestu, które mogą być wykorzystane przez władze”. Postulaty strajkujących w różnych zakładach były podobne; dotyczyły głównie podwyżek płac rekompensujących wzrost kosztów utrzymania.

8 lipca

Rozpoczął się strajk w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Świdnik, w czasie którego obok postulatów ekonomicznych pojawiły się żądania o charakterze politycznym.

Strajk w Świdniku zapoczątkował wielką falę strajkową na Lubelszczyźnie, trwającą do 25 lipca. W sumie w protestach nazywanych Lubelskim Lipcem ’80 wzięło udział 150 zakładów.

16 lipca

W Lublinie wybuchł strajk kolejarzy. Do strajku przyłączyły się inne zakłady pracy.

18 lipca

Strajk generalny w Lublinie.

20 lipca

Komisja rządowa pod przewodnictwem wicepremiera i członka Biura Politycznego KC PZPR Mieczysława Jagielskiego uznała żądania strajkujących. Podpisane zostało porozumienie, zgodnie z którym władza zagwarantowała podwyżki płac.

7 sierpnia

Będąc kilka miesięcy przed emerytur, zwolniona z pracy została działaczka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża - Anna Walentynowicz, suwnicowa Stoczni Gdańskiej im. Lenina.

14 sierpnia

Rano w kilku wydziałach stoczni pracownicy przerwali pracę; bezpośrednim powodem było żądanie przywrócenia Walentynowicz do pracy. Powstał Komitet Strajkowy. Stoczniowcy domagali się też przywrócenia do pracy Lecha Wałęsy (zwolnionego ze stoczni w 1976), zbudowania pomnika ofiar masakry robotników z grudnia 1970 r., podwyżki płac, dodatku drożyźnianego, wyrównania dodatków rodzinnych do wysokości, w jakiej otrzymywała je milicja, gwarancji nierepresjonowania strajkujących. Powstała straż robotnicza, która nie dopuszczała ludzi z zewnątrz do stoczni.

15 sierpnia

Strajki rozszerzyły się na inne zakłady Trójmiasta, objęły Elbląg i Szczecin. Strajk podjęła Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni, dołączyli pracownicy portów i komunikacji.

W południe władze przerwały łączność telefoniczną Wybrzeża z resztą Polski.

I sekretarz KC PZPR Edward Gierek przerwał urlop na Krymie i powrócił do kraju.

16 sierpnia

Dyrekcja gdańskiej stoczni zgodziła się na podwyżki, ale nie chciała zagwarantować ich na piśmie.

Lech Wałęsa ogłosił koniec strajku; część stoczniowców chciała jednak kontynuować protest, gdyż nie podjęto rozmów z innymi zakładami. Wałęsa zmienił swoją decyzję, ale większość robotników opuściła już stocznię.

W nocy do stoczni przyjechały delegacje 21 innych strajkujących zakładów. Powołano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS).

17 sierpnia

W Stoczni Gdańskiej odprawiono niedzielną mszę, po której przed bramą stoczni, gdzie w grudniu 1970 r. strzelano do robotników, postawiono krzyż.

18 sierpnia

Strajk w Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego. Na przewodniczącego Komitetu Strajkowego wybrano Mariana Jurczyka. Do protestujących przybył I sekretarz KW PZPR Janusz Brych.

Na wniosek komitetów strajkowych władze Trójmiasta wydały zakaz sprzedaży alkoholu.

MKS przedstawił wojewodzie gdańskiemu listę sformułowanych dzień wcześniej 21 postulatów.

19 sierpnia

W Szczecinie powstał MKS. Na jego przewodniczącego wybrano Mariana Jurczyka. Szczeciński MKS przedstawił listę 36 postulatów.

Gdański MKS zażądał od premiera Edwarda Babiucha podjęcia rokowań. MKS reprezentował już ponad 150 zakładów, w których trwały strajki okupacyjne. 17 zakładów z pominięciem gdańskiego MKS rozpoczęło osobne rozmowy z wicepremierem Tadeuszem Pyką.

20 sierpnia

Przewodniczący rządowych związków zawodowych - Jan Szydlak określił strajk jako przejaw działań wrogich sił.

Pod naciskiem załóg delegacje rozmawiające z Tadeuszem Pyką zerwały rozmowy i weszły w skład MKS.

Jan Paweł II w depeszy do prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego zapewnił o modlitwie, „aby Episkopat Polski ze swym Prymasem na czele [...] mógł również i tym razem dopomóc temu Narodowi w ciężkim zmaganiu się o chleb powszedni, o sprawiedliwość i zabezpieczenie jego nienaruszalnych praw do własnego życia i rozwoju”.

SB aresztowała ponad dwudziestu członków i współpracowników KOR.

64 intelektualistów wystosowało apel do władz o rozpoczęcie rozmów z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym.

21 sierpnia

Na czele Komisji Rządowej, w miejsce Tadeusza Pyki, stanął wicepremier Mieczysław Jagielski. Po przyjeździe do Gdańska, próbując pominąć MKS, zaproponował tzw. rozmowy branżowe z „trójkami”: dyrekcja, Podstawowa Organizacja Partyjna i rada zakładowa.

Pod bramą Stoczni Gdańskiej zgromadziły się tłumy; przynoszono żywność, kwiaty.

Delegacja rządowa pod przewodnictwem wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego rozpoczęła rozmowy z MKS w Szczecinie.

Początek strajku w Hucie im. Lenina w Krakowie.

22 sierpnia

Rozmowy szczecińskiego MKS z Komisją Rządową.

W Gdańsku spotkanie delegacji MKS z wicepremierem Jagielskim.

23 sierpnia

Lech Wałęsa wezwał do zaprzestania represji wobec osób wspomagających strajk.

Wieczorem w stoczni Komisja Rządowa podjęła rozmowy z gdańskim MKS, których przebieg transmitowano przez zakładowy radiowęzeł. Spotkanie ograniczyło się do wystąpienia Mieczysława Jagielskiego, nie odblokowano bowiem połączeń telefonicznych, czego domagał się MKS. Jagielski uchylił się od zajęcia stanowiska wobec postulatu utworzenia niezależnych związków i odmówił publikacji w prasie żądań MKS.

W Szczecinie trwały negocjacje z komisją wicepremiera Barcikowskiego.

W Stoczni Gdańskiej ukazał się pierwszy numer „Strajkowego Biuletynu Informacyjnego SOLIDARNOŚĆ”.

24 sierpnia

Spotkanie Prezydium MKS z przybyłymi do Stoczni Gdańskiej sygnatariuszami apelu intelektualistów z 20 sierpnia. Przy MKS powstała komisja ekspertów, w której skład weszli: Tadeusz Mazowiecki, Bronisław Geremek, Tadeusz Kowalik, Andrzej Wielowieyski, Jadwiga Staniszkis, Waldemar Kuczyński, Bohdan Cywiński.

Obrady IV Plenum KC PZPR. Zmiany w rządzie: ze stanowiska prezesa Rady Ministrów odwołano Edwarda Babiucha. Pełnienie obowiązków premiera powierzono Józefowi Pińkowskiemu.

25 sierpnia

W Gdańsku prezydium MKS prowadziło z wojewodą gdańskim Jerzym Kołodziejskim pertraktacje w sprawie odblokowania telefonów. Delegacje zakładów wchodzących w skład gdańskiego MKS jednogłośnie postanowiły przerwać pertraktacje z komisją rządową. Wojewoda obiecał, że informacje o przebiegu rozmów pojawią się w prasie centralnej, radiu i telewizji, a łączność telefoniczna zostanie odblokowana.

Biuro Polityczne KC KPZR powołało specjalną Komisję ds. Polski. Jej przewodniczącym został Michaił Susłow.

Dziennik „Wieczór Wybrzeża” jako pierwsza oficjalna gazeta poinformował o gdańskim MKS i 21 postulatach.

26 sierpnia

Komisja Rządowa omówiła stanowisko władz dotyczące poprawy warunków pracy i sytuacji materialnej; zapewniła, że zostaną one spełnione „w miarę możliwości”.

Lech Wałęsa odpowiedział, że najpierw należy zająć się kwestią wolnych związków zawodowych. Jagielski opowiedział się za „odnową” ruchu związkowego przez wybory nowych władz. MKS podkreślił, że chodzi o powołanie nowych niezależnych związków. Jagielski wniósł o powołanie grupy roboczej w tej sprawie.

W Szczecinie ukazał się pierwszy numer strajkowego pisma „Jedność”.

Plenum Centralnej Rady Związków Zawodowych zwolniło Jana Szydlaka ze stanowiska przewodniczącego CRZZ.

Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński w homilii na Jasnej Górze powiedział: „Praca, a nie bezczynność, jest sprzymierzeńcem człowieka w jego życiu osobistym, w dobrobycie rodzinnym i domowym oraz w dobrobycie narodowym. Im sumienniej będziemy pracowali, tym mniej będziemy pożyczali” – ten fragment homilii cytowała telewizja, ale pominęła zdanie: „Abyśmy jednak mogli wypełniać swoje zadania, niezbędna jest suwerenność narodowa, moralna, społeczna, kulturalna i ekonomiczna [...]. Choć dzisiaj tak jest, że pełnej suwerenności między narodami powiązanymi różnymi układami i blokami nie ma, to jednak są granice dla tych układów, granice odpowiedzialności za własny naród, za jego prawa, a więc i prawo do suwerenności”.

27 sierpnia

W Gdańsku trwały rozmowy grupy roboczej. Gdański MKS reprezentował już 500 przedsiębiorstw.

W Szczecinie wicepremier Kazimierz Barcikowski odrzucił żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych.

Dziennikarze przebywający na Wybrzeżu zaprotestowali przeciw dezinformacji i nieobiektywnym komentarzom centralnej prasy.

28 sierpnia

W Gdańsku ciąg dalszy rozmów z Komisją Rządową, które dotyczyły m.in. cenzury i więźniów politycznych. MKS podkreślił, że brak wolności słowa i swobodnego obiegu informacji jest jedną z przyczyn kryzysu.

Lech Wałęsa wygłosił przy bramie przemówienie, w którym zaapelował do załóg w zakładach całej Polski o zgłaszanie akcesu do MKS, lecz bez przerywania pracy.

Początek strajku w kopalni „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu.

Początek strajku w Hucie Katowice; dzień później na czele komitetu strajkowego stanął tam Andrzej Rozpłochowski.

W godzinach nocnych rozpoczął się strajk w Hucie Warszawa, na którego czele stanął Seweryn Jaworski.

29 sierpnia

Komisja Rządowa nie przybyła na rozmowy z gdańskim MKS. Oczekiwanie na powrót wicepremiera Jagielskiego z Warszawy.

W Warszawie obradowało Biuro Polityczne KC PZPR.

Do Gdańska przybyły delegacje zakładów pracy z Lublina, Bytomia, Wrocławia i Zagłębia Miedziowego.

W Jastrzębiu powstał MKS, na jego czele stanął Jarosław Sienkiewicz.

30 sierpnia

W Szczecinie Kazimierz Barcikowski i Marian Jurczyk podpisali porozumienie.

W Gdańsku kolejna tura rozmów MKS z Komisją Rządową. Parafowano dokument mówiący, że w zakładach pracy mogą powstać wolne związki zawodowe z prawem do strajku.

Wałęsa zwrócił się do Jagielskiego o wypuszczenie więźniów politycznych. Jagielski zaczął omawiać projekt wspólnego oświadczenia o zakończeniu strajku. Sprawa projektu została odłożona.

V Plenum KC PZPR zatwierdziło porozumienie zawarte w Szczecinie i podjęło decyzję o podpisaniu porozumienia w Gdańsku.

W całym kraju narastała fala strajków. Liczba protestujących zbliżyła się do 700 tys.

31 sierpnia

W Gdańsku podpisywano kolejne punkty z listy 21 postulatów. Przy punkcie „zwolnienie więźniów politycznych” MKS dodał aneks z nazwiskami aresztowanych w ostatnich dwóch tygodniach. Jagielski nie chciał zgodzić się na pisemną gwarancję, że członkowie i współpracownicy KOR wyjdą natychmiast z aresztu. Wobec zdecydowanej postawy MKS Jagielski oświadczył, że zostaną oni zwolnieni 1 września.

Po uzgodnieniu kolejnych postulatów o godz. 17 w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisane zostało porozumienie między Komisją Rządową a MKS, reprezentującym już ok. 700 zakładów z całej Polski.

1 września

Strajkujące zakłady w Gdańsku, Szczecinie i Elblągu podjęły prace; strajkowały jeszcze kopalnie na Górnym Śląsku.

3 września

Podpisanie porozumienia w Jastrzębiu; śląskie kopalnie wznowiły pracę.

5–6 września

Podczas VI Plenum KC PZPR „w związku z chorobą (zawał serca)” z funkcji I sekretarza KC PZPR odwołano Edwarda Gierka. Jego następcą na tym stanowisku został Stanisław Kania.

17 września

Na spotkaniu przedstawicieli MKZ w Gdańsku zapadła decyzja o utworzeniu Niezależnego Samorządowego Związku Zawodowego „Solidarność”.

Do życia została powołana Krajowa Komisja Porozumiewawcza NSZZ „Solidarność” pod kierownictwem Lecha Wałęsy.

24 września

W Sądzie Wojewódzkim w Warszawie został złożony wniosek o rejestrację NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku.

3 października

W wielu zakładach pracy na wezwanie „Solidarności” odbył się jednogodzinny strajk jako protest przeciwko opieszałości we wprowadzaniu w życie Porozumień Sierpniowych.

4–6 października

Podczas drugiej tury VI Plenum KC PZPR przedstawiono informację o przebiegu strajków: w ciągu trzech miesięcy protesty objęły 2 tys. zakładów i ok. 1,2 mln pracowników.

24 października

Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował NSZZ „Solidarność”, ale sędzia Zdzisław Kościelniak dopisał do statutu związku ustęp o „kierowniczej roli PZPR”. „Solidarność” nie zgodziła się z tym, ogłosiła gotowość strajkową na 12 listopada i odwołała się do Sądu Najwyższego.

10 listopada

Rejestracja przez Sąd Najwyższy w Warszawie NSZZ „Solidarność” ze statutem w oryginalnym brzmieniu.

14 grudnia

W Warszawie obradował I Ogólnopolski Zjazd Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników „Solidarność Wiejska”, na który przyjechali rolnicy ze wszystkich województw (ok. 1200 osób).

16 grudnia

W Gdańsku odsłonięto pomnik stoczniowców, którzy zginęli podczas pacyfikacji robotniczych protestów na Wybrzeżu w grudniu 1970 r.

1981

13 stycznia

I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania i minister obrony narodowej gen. Wojciech Jaruzelski spotkali się w Warszawie z naczelnym dowódcą Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron Układu Warszawskiego marsz. Wiktorem Kulikowem, który przekazał opinię Kremla, że problemy PRL powinny być rozwiązane przez władze w Warszawie.

15 stycznia

Delegacja „Solidarności” została przyjęta przez papieża Jana Pawła II.

2 lutego

W Warszawie odbywa się gra sztabowa MON i MSW, która stanowi element przygotowań do wprowadzenia stanu wojennego. Miesiąc później na Kremlu gen. Jaruzelski przedstawił raport na temat możliwości zniszczenia „Solidarności” siłami bezpieczeństwa PRL.

19 marca

Prowokacja bydgoska: funkcjonariusze MO siłą usunęli z sali obrad Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy związkową delegację „Solidarności”, zaproszoną na posiedzenie w celu zaprezentowania racji strajkujących rolników. Jan Rulewski – przewodniczący MKZ, Mariusz Łabentowicz i Michał Bartoszcze zostali pobici. W odpowiedzi kierownictwo „S” wprowadziło stan gotowości strajkowej.

27 marca

W całym kraju odbył się czterogodzinny strajk ostrzegawczy.

12 maja

Rejestracja Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”.

28 maja

Zmarł prymas Polski kard. Stefan Wyszyński.

27 czerwca

W Poznaniu odbyły się obchody rocznicy Czerwca ’56. W uroczystości odsłonięcia i poświęcenia Pomnika Czerwca ‘56 na pl. Adama Mickiewicza uczestniczyło ok. 200 tys. osób.

3–5 sierpnia

Zorganizowany przez „Solidarność” manifestacyjny przejazd kolumny samochodów, autobusów i ciężarówek przez Warszawę został zablokowany przez MO na skrzyżowaniu Al. Jerozolimskich i ul. Marszałkowskiej i przerodził się w trzydniową okupację tego miejsca.

5–10 września

W Gdańsku obradowała pierwsza tura I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”. Wzięło w nim udział 896 delegatów reprezentujących blisko 9,5 mln członków Związku. Zjazd wybrał Lecha Wałęsę na przewodniczącego NSZZ i podjął uchwały m.in. o samorządzie pracowniczym, w sprawie wyborów do rad narodowych, w sprawie samorządności wyższych uczelni i wystosował „Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej”.

23 października

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” stwierdziła w uchwale stan zagrożenia Związku i społeczeństwa i wezwała do jednogodzinnego strajku ostrzegawczego 28 października.

2 grudnia

Jednostki specjalne MO dokonały pacyfikacji strajku w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej w Warszawie.

12 grudnia

O godz. 23.00 w Gdańsku zakończyły się obrady Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, która zadeklarowała gotowość do rozmów, jeśli władze wyrzekną się przemocy.

Wieczorem rozpoczęły się internowania działaczy „S”.

13 grudnia

W wyniku wojskowego zamachu stanu wprowadzony został stan wojenny. Władze rozpoczynają przejmowanie majątku „Solidarności”. W wielu zakładach pracy i na niektórych uczelniach wybuchają strajki okupacyjne.

14 grudnia

Ukazały się pierwsze lokalne czasopisma podziemne reprezentujące „Solidarność”.

15 grudnia

Pacyfikacja Kopalni Węgla Kamiennego „Manifest Lipcowy” (dziś „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie”) w Jastrzębiu-Zdroju.

16 grudnia

Pacyfikacja Stoczni Gdańskiej i Kopalni Węgla Kamiennego Wujek w Katowicach, gdzie zostaje zabitych dziewięciu górników.

23 grudnia

Pacyfikacja Huty Katowice, górnicy KWK Ziemowit sami zakończyli strajk.

28 grudnia

Na powierzchnię wyjechali ostatni strajkujący pod ziemią górnicy z kopalni Piast.

1982

13 stycznia

Działacze „Solidarności” z Trójmiasta Eugeniusz Szumiejko i Andrzej Konarski, którym po pacyfikacji Stoczni Gdańskiej udało się uniknąć aresztowania, powołali Ogólnopolski Komitet Oporu NSZZ „Solidarność” (OKO). Inicjatywa ta nie zdobyła poparcia liderów NSZZ.

1 kwietnia

W Paryżu ukazał się pierwszy numer miesięcznika „Kontakt”, redagowanego przez emigracyjnych działaczy NSZZ „Solidarność”. Redaktorem naczelnym pisma został Mirosław Chojecki. „Kontakt” stanie się jednym z najważniejszych czasopism emigracyjnej „S”.

12 kwietnia

W Warszawie została nadana pierwsza audycja podziemnego Radia Solidarność. Audycja przygotowana przez Zofię i Zbigniewa Romaszewskich trwała 8 minut. Na prośbę jej autorów słuchacze gasili w swoich mieszkaniach światło 2 lub 3 razy. 30 kwietnia i 9 maja nadano następne audycje.

22 kwietnia

Pozostający na wolności działacze struktur „Solidarności”: Zbigniew Bujak (Region Mazowsze), Bogdan Lis (Region Gdańsk), Władysław Frasyniuk (Region Dolny Śląsk), Władysław Hardek (Region Małopolska), utworzyli Tymczasowy Komitet Koordynacyjny stojący na czele wszystkich podziemnych struktur „Solidarności”.

1 i 3 maja

Gwałtowne manifestacje „Solidarności” w wielu miastach całej Polski.

13 czerwca

Milicja zaatakowała manifestacje „S” we Wrocławiu, w Nowej Hucie i Gdańsku.

We Wrocławiu powstała „Solidarność Walcząca” pod przywództwem Kornela Morawieckiego.

5 lipca

W Warszawie SB zatrzymała Zofię Romaszewską, organizatora Radia Solidarność, oraz kilkoro jej współpracowników.

9 lipca

TKK opublikował deklarację programową „5 x Tak”, w której postulowano uwolnienie internowanych, uznanie legalnej działalności „Solidarności” i porozumienie z władzami.

29 sierpnia

W Warszawie został aresztowany Zbigniew Romaszewski, twórca Radia Solidarność.

31 sierpnia

W kilkudziesięciu miejscowościach odbyły się demonstracje w rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych.

5 października

We Wrocławiu został aresztowany ukrywający się od początku stanu wojennego przewodniczący Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk i członek TKK Władysław Frasyniuk.

4 listopada

Grupa działaczy „Solidarności” przeprowadziła akcję zagazowania Teatru Wielkiego, w czego wyniku odwołana została próba występu sowieckiego Państwowego Akademickiego Zespołu Tańca Ludowego.

12 listopada

Lech Wałęsa został zwolniony z internowania.

23 grudnia

Minister spraw wewnętrznych gen. Czesław Kiszczak nakazał zwolnienie wszystkich internowanych. Naczelna Prokuratura Wojskowa nakazała zaś aresztowanie części z nich, m.in.: Andrzeja Gwiazdy, Seweryna Jaworskiego, Mariana Jurczyka, Karola Modzelewskiego, Grzegorz Palki, Andrzeja Rozpłochowskiego i Jana Rulewskiego.

31 grudnia

Stan wojenny został zawieszony.

1983

17 marca

Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w trybie doraźnym skazał Zbigniewa Romaszewskiego na 4,5 roku więzienia, a Zofię Romaszewską na 3 lata – za zorganizowanie Radia „Solidarność”.

30 marca

Z Wisły wyłowiono zwłoki 44-letniego Ryszarda Kowalskiego, przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Hucie Katowice.

3 maja

W wielu miastach doszło do manifestacji tłumionych przez milicję. W Warszawie grupa esbeków wdziera się do pomieszczeń Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom przy kościele św. Marcina. Pobita została związana z „S” poetka Barbara Sadowska.

12 maja

W Warszawie w komisariacie milicji przy ul. Jezuickiej zamordowany został syn Barbary Sadowskiej, maturzysta Grzegorz Przemyk.

16–23 czerwca

Druga pielgrzymka Jana Pawła II do Polski.

22 lipca

Zniesienie stanu wojennego.

18 września

Na Jasną Górę przybyli uczestnicy pierwszej Ogólnokrajowej Pielgrzymki Ludzi Pracy, organizowanej przez kapelana „Solidarności” ks. Jerzego Popiełuszkę.

5 października

Lider „Solidarności” Lech Wałęsa otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla.

1984

30 października

Władze poinformowały o odnalezieniu zwłok ks. Jerzego Popiełuszki.

3 listopada

Pogrzeb kapelana „S” na warszawskim Żoliborzu w kościele św. Stanisława Kostki stał się jedną z największych manifestacji środowisk antykomunistycznych (ok. 600 tys. osób).

1985

13 lutego

W Gdańsku aresztowani zostali Władysław Frasyniuk, Bogdan Lis i Adam Michnik – pod zarzutem udziału w posiedzeniu TKK.

1 lipca

Rząd ogłosił podwyżkę cen mięsa, zgodnie z apelem TKK niektóre zakłady w Gdańsku, we Wrocławiu i w Warszawie przeprowadziły krótkie strajki protestacyjne.

16 lipca

TKK wydał apel o bojkot głosowania do Sejmu.

15 września

W Pielgrzymce Ludzi Pracy na Jasną Górę wzięło udział ok. 70 tys. osób.

1986

31 lipca

Na mocy amnestii więzienia opuściła większość działaczy „Solidarności”.

12–13 września

We Wrocławiu zginął jeden z czołowych działaczy dolnośląskiej „Solidarności”, Edward Majko. Według milicji zginął tragicznie w wypadku samochodowym wraz z funkcjonariuszem MSW Anatolem Pierścionkiem.

1987

9 stycznia

W Warszawie przed budynkiem pracowniczym Fabryki Samochodów Osobowych znaleziono zwłoki Zbigniewa Wołoszyna, działacza podziemnej „Solidarności”, fizyka, pracownika Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej w Warszawie.

Marzec

Powstała grupa Robocza Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, która skupiła grono dawnych działaczy kierownictwa Związku, m.in. Andrzeja Gwiazdę, Seweryna Jaworskiego, Mariana Jurczyka, Jerzego Kropiwnickiego, Jana Rulewskiego, Andrzeja Słowika, Stanisława Wądołowskiego. W wydanym oświadczeniu stwierdzili, że celem „Solidarności” musi być odtworzenie statutowych władz Związku w składzie z grudnia 1981 r.

29–30 maja

Przed wizytą Jana Pawła II nastąpiła fala zatrzymań działaczy opozycji.

8–14 czerwca

Trzecia pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. W jej trakcie papież spotkał się z Lechem Wałęsą i oddał hołd zamordowanemu ks. Popiełuszce przy jego grobie na Żoliborzu.

9 listopada

We Wrocławiu aresztowany został Kornel Morawiecki, ukrywający się od 13 grudnia 1981 r. przywódca „Solidarności Walczącej”.

1988

26 stycznia

W Warszawie powstał Niezależny Ruch Społeczny „Solidarność” im. ks. Jerzego Popiełuszki.

24 kwietnia

Początek wiosennej fali strajków. W sumie akcje protestacyjne na przełomie kwietnia i maja 1988 r. przeprowadzone zostały w dwudziestu różnych zakładach pracy i wyższych uczelniach.

4–5 maja

Oddziały ZOMO wtargnęły na teren Huty im. Lenina w Krakowie i w brutalny sposób złamały strajk.

13 czerwca

W referacie wygłoszonym na VII Plenum KC PZPR I sekretarz KC gen. Wojciech Jaruzelski, mówiąc o konieczności dyskusji różnych środowisk na temat ustawy o stowarzyszeniach, po raz pierwszy użył określenia „okrągły stół”.

11 lipca

W Warszawie zamordowany został Jan Strzelecki, socjolog, doradca „Solidarności”.

21 lipca

Lech Wałęsa za pośrednictwem mecenasa Władysława Siły-Nowickiego przekazał ministrowi spraw wewnętrznych gen. Czesławowi Kiszczakowi list zawierający „wstępną zgodę na proponowane kontakty i rozmowy”.

15 sierpnia

Początek letniej fali strajków. Rozpoczyna się strajk w Kopalni Węgla Kamiennego „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu. Górnicy obok postulatów ekonomicznych postawili żądanie legalizacji NSZZ „Solidarność” i po kilku dniach utworzyli Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS).

21 sierpnia

Gen. Jaruzelski na posiedzeniu zwołanego w nadzwyczajnym trybie Biura Politycznego przedstawił propozycję rozpoczęcia rozmów z Lechem Wałęsą.

31 sierpnia

W Warszawie w willi MSW przy ul. Zawrat doszło do poufnego spotkania gen. Kiszczaka z przywódcą „Solidarności” Lechem Wałęsą. Uczestniczyli w nim również bp Jerzy Dąbrowski i sekretarz KC Stanisław Ciosek. Warunkiem rozpoczęcia rozmów na temat „okrągłego stołu”, postawionym przez stronę rządową, było zakończenie strajków.

1 września

Międzyzakładowy Komitet Strajkowy Stoczni Gdańskiej wezwał do przerwania akcji protestacyjnych.

15 września

Odbyło się drugie spotkanie Wałęsy i gen. Kiszczaka w willi MSW na ul. Zawrat w Warszawie. Obecni na nim byli także Stanisław Ciosek, ks. Alojzy Orszulik i Andrzej Stelmachowski.

16 września

Początek rozmów przedstawicieli władz PRL, opozycji i episkopatu w ośrodku MSW w podwarszawskiej Magdalence. W grupie reprezentującej władze obok działaczy PZPR znaleźli się członkowie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego oraz OPZZ. Po spotkaniu wydano ogólnikowy komunikat, w którym informowano jedynie, że przedmiotem obrad okrągłego stołu, które rozpoczną się w połowie października, będzie m.in. „kształt polskiego ruchu związkowego”.

25 października

W pałacu Polskiej Akademii Nauk w Jabłonnie pod Warszawą ustawiono okrągły stół na 55 osób, wykonany przez Wytwórnię Mebli Artystycznych w Henrykowie.

31 października

Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów podjął decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej.

11 listopada

W wielu miastach Polski odbyły się niezależne obchody 70. rocznicy odzyskania niepodległości. W Gdańsku, Katowicach i Poznaniu oddziały ZOMO brutalnie zaatakowały uczestników tych demonstracji.

18–19 listopada

W parafii w Wilanowie doszło do wznowienia rozmów pomiędzy stroną rządową a opozycją i przedstawicielami Kościoła. Uczestniczyli w nich gen. Czesław Kiszczak, Stanisław Ciosek oraz Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, abp Bronisław Dąbrowski, bp Tadeusz Gocłowski i ks. Alojzy Orszulik. Władze komunistyczne po raz kolejny nie zgodziły się na legalizację NSZZ „Solidarność”.

30 listopada

Transmisja telewizyjna debaty Alfreda Miodowicza z Lechem Wałęsą.

9 grudnia

Lech Wałęsa na zaproszenie prezydenta Francǫis Mitterranda przebywał z wizytą we Francji. Był to pierwszy wyjazd za granicę przewodniczącego NSZZ „Solidarność” od 1981 r.

18 grudnia

W Warszawie w kościele Bożego Miłosierdzia został utworzony Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Sekretarzem Komitetu został Henryk Wujec. Dodatkowo powołano 15 komisji, które miały zajmować się przygotowaniem stanowiska opozycji na obrady okrągłego stołu.

1989

16–18 stycznia

W Warszawie odbyła się druga część obrad X Plenum KC PZPR. Po burzliwych dyskusjach, dotyczących kwestii podjęcia rozmów z „Solidarnością”, za przyjęciem „Stanowiska KC PZPR w sprawie pluralizmu politycznego i pluralizmu związkowego” głosowało 143 członków KC, przeciw było 32, a 14 wstrzymało się od głosu.

20 stycznia

Rozmowa między Tadeuszem Mazowieckim, Stanisławem Cioskiem a ks. Alojzym Orszulikiem na temat porządku obrad okrągłego stołu.

21 stycznia

Na plebanii kościoła św. Karola Boromeusza w Warszawie odnaleziono zwłoki ks. Stefana Niedzielaka, związanego z opozycją byłego kapelana WiN-u.

22 stycznia

Oświadczenie Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” oceniające decyzje podjęte podczas X Plenum KC PZPR jako „zasadniczy krok w kierunku dialogu społecznego”.

27 stycznia

W willi MSW w podwarszawskiej Magdalence doszło do pierwszego od września roboczego spotkania Wałęsy i gen. Kiszczaka, na którym ustalono procedurę obrad okrągłego stołu, ich zakres oraz termin rozpoczęcia.

30 stycznia

W Białymstoku znaleziono zwłoki ks. Stanisława Suchowolca, przyjaciela ks. Jerzego Popiełuszki, związanego z „Solidarnością”. Według oficjalnego komunikatu zmarł w wyniku zatrucia tlenkiem węgla.

6 lutego

W Warszawie rozpoczęły się obrady okrągłego stołu.

25 lutego

W Jastrzębiu odbył się Kongres Opozycji Antyustrojowej, w którym uczestniczyli przeciwnicy negocjacji z władzami komunistycznymi. Wśród nich byli przedstawiciele KPN, PPS-Rewolucja Demokratyczna, „Solidarności Walczącej”, Ruchu „Wolność i Pokój” oraz Grupy Roboczej Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Ponad 120 uczestników spotkania zatrzymała Służba Bezpieczeństwa.

2 marca

Poufne spotkanie z udziałem gen. Kiszczaka i Wałęsy w wilii MSW w podwarszawskiej Magdalence w celu przełamania impasu w rozmowach okrągłego stołu.

7 marca

Kolejne rozmowy w Magdalence na temat przyszłych relacji między parlamentem a prezydentem oraz ordynacji wyborczej.

18–19 marca

W Warszawie odbył się III Zjazd NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Jego uczestnicy poparli rozmowy prowadzone przy okrągłym stole.

29 marca

Dyskusje w Magdalence na temat tzw. Komisji Porozumiewawczej oraz kształtu przemian ustrojowych.

3 kwietnia

W trakcie negocjacji w Magdalence osiągnięto porozumienie w sprawie kompetencji prezydenta PRL oraz relacji pomiędzy Sejmem a Senatem.

5 kwietnia

Po dwóch miesiącach negocjacji nastąpiło podpisanie porozumień i uroczyste posiedzenie plenarne zamykające obrady okrągłego stołu. Porozumienie zakładało m.in. legalizację NSZZ „Solidarność” i organizację częściowo wolnych wyborów do Sejmu i w pełni wolnych do Senatu.

8 kwietnia

Zgodnie z wolą Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” kierownictwo kampanii wyborczej do parlamentu objął Komitet Obywatelski „S”.

17 kwietnia

Sąd Wojewódzki w Warszawie ponownie zarejestrował NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku.

20 kwietnia

Ponowna rejestracja Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”.