Economicus 2019, dziewiąta edycja konkursu dla najlepszych książek ekonomiczno-biznesowych na naszym rynku wydawniczym, nabiera tempa. Oto publikacje nominowane w kategorii najlepsza książka, poruszające szeroko rozumianą tematykę ekonomiczną. Zwycięzcę poznamy 20 listopada podczas odbywającego się w Krakowie Open Eyes Economy Summit.
Iwona Jakubowska-Branicka (red.)
„Rynek firm pożyczkowych w Polsce. Teoria i praktyka”
DGP
Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2018
Instytucje finansowe to krwiobieg gospodarki. Jednak w większości krajów kapitalistycznych uwaga ekonomistów oraz opinii publicznej koncentruje się na sektorze bankowo-ubezpieczeniowym. Problem w tym, że w wielu przypadkach najciekawiej jest gdzie indziej – np. w Polsce w dużej bankowości jest względnie spokojnie, zaś głębokim napięciom i przeobrażeniom podlega bankowość dla maluczkich. To rynek firm pożyczkowych i instytucji parabankowych. Czy wiemy, jak działa? Jak go regulować? Bo zostawić samemu sobie nie sposób. A zadusić też przecież nie sztuka.
Elżbieta Mączyńska (red.)
„Ekonomia i polityka. Wokół teorii Grzegorza W. Kołodki”
DGP
PWN, Warszawa 2019
Grzegorz Kołodko to wśród polskich ekonomistów postać nietuzinkowa. Nie tylko dlatego, że karierę zawodowego akademika łączył z wielką polityką (dwa razy po 1989 r. był ministrem finansów). Przede wszystkim Kołodko zgłasza ambicje do bycia intelektualistą. Pisze dużo i zawsze na własnych warunkach. To sprawia, że na jego dorobek składa się kilka poczytnych książek wydawanych również poza Polską. W tym sensie stworzenie tomu pod hasłem „inni ekonomiści (i nie tylko) o teoriach Kołodki” nie powinno zaskakiwać. Na tę pozycję składa się przeszło 20 tekstów napisanych m.in. przez Andrzeja K. Koźmińskiego, Elżbietę Mączyńską, Ewę Łętowską, Jerzego Żyżyńskiego, Leona Podkaminera czy Jacka Raciborskiego.
Maciej Szlinder
„Dochód podstawowy. Rewolucyjna reforma społeczeństwa XXI wieku”


DGP
PWN, Warszawa 2018
To absolutny elementarz na temat koncepcji, która pretenduje do miana najbardziej rewolucyjnej reformy społecznej XXI w. Co najmniej od kilku lat dochód podstawowy nie jest już polityczno-ekonomiczną fantastyką – to konkret. Nie ma w zasadzie miesiąca bez nowego eksperymentu: od Indii po Szkocję. Także u nas (program 500 plus!). W swojej książce Maciej Szlinder mówi o wszystkim: przedstawia zarówno rozważania teoretyczne wokół dochodu, jak i rozprawia się z mitami na jego temat.
Włodzimierz Szpringer
„Blockchain jako innowacja systemowa. Od internetu innowacji do internetu wartości”
DGP
Poltext, Warszawa 2019
Blockchain to technologia rozproszonego rejestru. Włodzimierz Szpringer nazywa ją „jedną z największych współcześnie innowacji w gospodarce cyfrowej”. Na blockchain z ciekawością zerkają rynki finansowe. Nie brak głosów, że zastosowanie tej technologii może zmienić nie tylko to, w jaki sposób płacimy za rzeczy, lecz także to, ile jest właściwie warte prawo do emisji własnej waluty we współczesnej gospodarce. W ten sposób blockchain staje się zagadnieniem zarówno ekonomicznym, jak i politycznym. Książka Szpringera to pionierska publikacja na ten temat na polskim rynku wydawniczym.
Hanna Kuzińska (red.)
„Ucieczka przed podatkami i kontrola podatkowa”
DGP
Poltext, Warszawa 2018
To praca zbiorowa na temat systemu podatkowego napisana pod redakcją czołowej polskiej ekonomistki badającej ten temat Hanny Kuzińskiej. Mamy w tym tomie szeroką paletę zagadnień: ucieczkę przed podatkami i jej przyczyny oraz skutki; rodzaje ucieczek; rozważania na temat przyczyn i mechanizmów powstawania luki podatkowej; gorący politycznie temat uszczelnienia systemu VAT; autorskie rozważania na temat administracji podatkowej. Nie brak głosów, że w Polsce (po latach lekceważenia tematu) dojrzewa gotowość do powrotu do dyskusji na temat wyższych czy bardziej sprawiedliwych obciążeń. A to czyni tę książkę jeszcze bardziej wartościową i użyteczną.
Daniel Dziewit
„Franczyza. Fakty i mity”
DGP
Videograf, Chorzów 2018
Niezwykle świeże spojrzenie na wielkie i nieopisane zjawisko. Rynek franczyzy przez wiele lat rozwijał się w Polsce w bardzo szybkim tempie, jednak ostatnio doszedł do granic naturalnej ekspansji. Jak to zwykle w takich momentach bywa, zaczęło się coraz bardziej nerwowe poszukiwanie pieniędzy. W ten sposób autor tej książki tłumaczy, dlaczego franczyza z pewnego patentu na dobry biznes przeistoczyła się w branżę, gdzie niezwykle łatwo stracić pieniądze i zostać oszukanym. Daniel Dziewit nie poprzestaje na rozważaniach teoretycznych. Śmiało schodzi głęboko w świat ludzkich historii, by pokazać nam fakty i mity na temat sieci franczyzowych. Oraz ich partnerów.
Andrzej Szahaj
„Kapitalizm wyczerpania?”
DGP
Książka i Prasa, Warszawa 2019
Kolejny (czwarty) tom felietonów ekonomicznych filozofa Andrzeja Szahaja. Toruński naukowiec w niepodrabialnym stylu kreśli krytyczny portret współczesnego kapitalizmu. Pisze o nierównościach manifestujących się liczbą SUV-ów na głowę statystycznego mieszkańca, o strukturalnej słabości pracy wobec kapitału, a także na temat fałszywych podziałów politycznych ukrywających prawdziwe problemy gospodarcze. Czytanie Szahaja to nie tylko przyjemność obcowania z wytrawnym intelektualistą, lecz także przypomnienie, że ekonomia jest zbyt poważną sprawą, by zostawić ją wyłącznie ekonomistom.
Przemysław Wielgosz, Grzegorz Konat (red.)
„Realny kapitalizm. Wokół teorii kapitału monopolistycznego”
DGP
Książka i Prasa, Warszawa 2018
Teoria kapitału monopolistycznego była rozwijana od lat 40. XX w. przez amerykańskich ekonomistów skupionych wokół Paula Sweezy’ego czy Paula Barana. Większość z nich odwoływała się do prac wielkiego polskiego teoretyka tamtych czasów Michała Kaleckiego. Kryzys 2008 r. przyniósł renesans zainteresowania Kaleckim w ekonomii. Przemysław Wielgosz i Grzegorz Konat w ciągu minionej dekady odegrali rolę ważnych animatorów tego procesu. Nie tylko pisali, ale również podjęli próbę budowania środowiska, które będzie teorię kapitału monopolistycznego rozwijało i dopasowywało do potrzeb XXI w. Książka „Realny kapitalizm” jest owocem ich działań. Znajdziemy w niej nie tylko klasyczne teksty Sweezy’ego czy Johna Bellamy’ego Fostera, lecz także ich nowe odczytania napisane przez Jerzego Osiatyńskiego, Jana Toporowskiego czy Henryka Szlajfera.
Bartłomiej Derski, Rafał Zasuń
„Wiek energetyków”
DGP
WysokieNapięcie.pl, Warszawa 2018
Pasjonująca lektura pokazująca naszą historię przez pryzmat jednej z najważniejszych dziedzin gospodarki – energetyki. Dwaj znawcy tematu Bartłomiej Derski oraz Rafał Zasuń zabierają czytelnika w podróż w bardziej i mniej odległe dzieje polskiego prądu. Węgiel, wiatr i atom. Turbiny, elektrownie i samochody elektryczne. W tle kawał historii politycznej i gospodarczej naszego kraju. A także rzut oka na życiorysy wielu (mniej i bardziej znanych) postaci, które miały na tę historię największy wpływ.
Mateusz Ratajczak
„Łowcy z kotłowni. Dziki świat finansowych naciągaczy”
DGP
Mando, Kraków 2018
Niesamowity reportaż z ekonomicznym potencjałem. Dziennikarz Mateusz Ratajczak przez kilka miesięcy pracował w kotłowni. Ale nie takiej zwykłej. „Kotłownia” to w slangu branży finansowej specyficzne call center – bardziej przypominające biuro maklerskie z „Wilka z Wall Street” niż dział obsługi klientów sieci komórkowej. We współczesnych kotłowniach spotkać można zawodowych naciągaczy. Ludzi, którzy muszą za wszelką cenę znaleźć ofiarę i wmusić w nią inwestycję. W co? Nieważne. Może być forex, złoto, drogie wina albo kryptowaluty. Ważne, żeby się kręciło.
Katarzyna Duda
„Kiedyś tu było życie. Teraz jest tylko bieda. O ofiarach polskiej transformacji”
Dziennik Gazeta Prawna
Książka i Prasa, Warszawa 2019
Autorka jest badaczką społeczną, która w latach 2015–2018 prowadziła pionierskie studia nad prawdziwą skalą sprywatyzowania usług publicznych w Polsce. Przy okazji tamtych doświadczeń zaczęła gromadzić materiały do książki o społecznych skutkach neoliberalnej transformacji. Okazało się, że ofiarami uśmieciowienia pracy w ostatnim 15-leciu są najczęściej ci sami ludzie, w których najmocniej uderzyła balcerowiczowska terapia szokowa. Duda pokazuje dramat ludzi zbędnych, których hekatomba przemysłu zostawiła po 1989 r. bez większej nadziei na dobrą przyszłość. Lektura obowiązkowa zwłaszcza w jubileuszowym roku 30-lecia III RP.