Przedstawiciele Kieleckiej Rodziny Katyńskiej i Rodziny Policyjnej, żołnierze, uczniowie, samorządowcy, parlamentarzyści przeszli w poniedziałek ulicami Kielc w marszu pamięci, który zainaugurował w stolicy województwa świętokrzyskiego Tydzień Katyński.

Przedsięwzięcie w ramach obchodów 77. rocznicy zbrodni katyńskiej organizują kielecka delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach oraz Muzeum Katyńskie - Oddział Martyrologiczny Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

W IV Marszu Katyńskim wzięli udział także rekonstruktorzy m. in. z Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich i Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 4. Pułku Piechoty Legionów w Kielcach, Orkiestra Reprezentacyjna Policji i kielczanie.

Uczestnicy uroczystości przeszli z Rynku na Cmentarz Partyzancki pod Mogiłę Katyńską oraz na Skwer Pamięci Ofiar Katynia, gdzie znajduje się instalacja artystyczna upamiętniająca pomordowanych w Katyniu, Ostaszkowie, Miednoje. Złożono tam wieńce.

Prezes IPN dr Jarosław Szarek przypomniał, że Katyń stał się symbolem „zbrodni i ludobójstwa” dokonanego wiosną 1940 r. na polskich oficerach przebywających w więzieniach NKWD. „Katyń (…) słowo, które przez kilkadziesiąt lat było skazane na niepamięć, na kłamstwo. Na straży tego kłamstwa stało atomowe mocarstwo, ale prawda okazała się silniejsza. Tak jest w historii, że prawda zawsze zwycięży i to jest ta nadzieja, a zarazem przestroga, która płynie z tej historii” – podkreślił w przemówieniu.

Przedstawicielka Stowarzyszenia Kielecka Rodzina Katyńska Jolanta Kulińska, której dziadek został zamordowany w Kijowie - Bykowni powiedziała dziennikarzom, że uroczystość jest okazją do tego, aby „wyprostować kłamstwo” o zbrodni katyńskiej, które „cały czas żyje”.

Na Rynku można oglądać wystawę Muzeum Katyńskiego „Zbrodnia 1940”. W kolejnych dniach w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” specjaliści z Muzeum Katyńskiego, Komendy Głównej Policji, Centralnej Służby Więziennej oraz reprezentanci współpracujących z nimi stowarzyszeń, będą prowadzili wykłady i warsztaty. Tematyka spotkań to m. in.: „Policja Państwowa – historia nieznana”, „Zbrodnia katyńska w kręgu prawdy i kłamstwa”, „Polska Straż Więzienna u progu wojny i jej późniejsze losy na terenach ZSRR oraz okupacji hitlerowskiej”, „Archeologia w służbie pamięci”, „W służbie odczytu dokumentów katyńskich”.

Prezentowane będą wystawy, filmy oraz dokumenty związane ze zbrodnią katyńską. Będzie można wysłuchać zapisów relacji świadków historii. W spotkaniach wezmą też udział przedstawiciele krewnych pomordowanych.

W czwartek w kinie „Fenomen” Wojewódzkiego Domu Kultury zaplanowano projekcję filmu „Syberiada Polska” (2013 r.) w reżyserii Janusza Zaorskiego. Tydzień Katyński w Kielcach zwieńczy spektakl Teatru Oratorium „Łagry. Wywózki. Katyń.”, w reżyserii Jarosława Witaszczyka, wystawiony w piątkowy wieczór w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął prezydent Andrzej Duda.

Do zbrodni katyńskiej, w wyniku której zamordowano ok. 22 tys. polskich obywateli, m.in. oficerów Wojska Polskiego, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej, służby więziennej i osób cywilnych należących do elit II Rzeczypospolitej, doszło wiosną 1940 r. Z polecenia najwyższych władz Związku Sowieckiego, z Józefem Stalinem na czele, masowych zabójstw m.in. w Lesie Katyńskim, w Kalininie (obecnie Twer), Charkowie dokonali funkcjonariusze NKWD.

Wśród zabitych było blisko 2,4 tys. osób związanych z Kielecczyzną. Poza żołnierzami i policjantami byli to m. in. urzędnicy, nauczyciele, inżynierowie, lekarze.

Przez wiele lat władze sowieckiej Rosji wypierały się odpowiedzialności za mord, obarczając nią III Rzeszę Niemiecką. Informację o odkryciu masowych grobów w Katyniu Niemcy podali oficjalnie na konferencji prasowej w Berlinie 13 kwietnia 1943 r. Obecnie dzień 13 kwietnia jest symboliczną rocznica zbrodni.