"Amerykańskie tournee": Jedyny filmowy zapis pierwszego w historii tournee Filharmonii Narodowej do USA

Tournee to zostało sfilmowane na taśmie 16 mm przez wybitnego dyrygenta, Stanisława Wisłockiego, a negatyw został odnaleziony przez spadkobierców w zbiorach, zmarłego w 1998 roku, artysty. W 2019 roku został zrealizowany dokument porządkujący unikalny zapis filmowy. Premiera przewidziana jest w Filharmonii Narodowej w grudniu 2019 roku

Unikalne zdjęcia filmowe są rejestracją wyjazdu począwszy od pożegnania na warszawskim Okęciu (m.in. przez Tadeusza Bairda i Kazimierza Serockiego) przez filmowy zapis całej trasy (bez dźwięku), po rejestrację (dźwiękową) koncertu w Princeton (Uwertura Szałowskiego, fragmenty koncertu skrzypcowego Szymanowskiego i koncertu fortepianowego Fryderyka Chopina).
Orkiestra wyjechała z warszawskiego Okecia prosto do Nowego Yorku, gdzie jeden z pierwszych koncertów odbył się w Carnegie Hall. Trasa wiodła z Nowego Yorku przez Princeton, Baltimore, Ashland, Oxford, Chicago, Davenport, Springfield, Detroit i Syracuse. W styczniu 1961 roku Filharmonia Narodowa wyjechała na pierwsze w swojej historii tournee po USA.

Organizatorem tego wyjazdu był legendarny amerykański impresario Sol Hurok. Autor zdjęć filmowych, Stanisław Wisłocki, miał niezwykłe hobby. Fascynowały go wszelkie nowinki techniczne a przede wszystkim filmowanie. Dlatego też z honorariów uzyskanych za granicą kupował chętnie sprzęt filmowy. Kamera towarzyszyła mu także podczas amerykańskiego tournee. Filmowanie rozpoczął już na warszawskim lotnisku Okęcie gdzie muzyków żegnali znakomici przedstawiciele kultury m.in. kompozytorzy Tadeusz Baird i Kazimierz Serocki. Kolejne sekwencje filmu dzieją się na pokładzie samolotu gdzie muzycy pokazują sobie na mapie trasę przelotu i zbliżającego się tournee.

Kolejne zdjęcia pokazują muzyków FN zafascynowanych Nowym Jorkiem. Nocne zdjęcia, reklamy, powitania a także przygotowania do koncertu i sam koncert w Carnegie Hall (zdjęcia bez dźwięku). Dalej przedstawiona jest dokumentacja wizyt w kolejnych miastach. Z pobytu w Princetone zarejestrowana jest sekwencja z dźwiękiem – rozmowa polonijnego dziennikarza z piątką artystów (wymienionych wyżej) oraz obszerne fragmenty koncertu z udziałem Stanisława Wisłockiego (Uwertura Szałowskiego), Reginy Smendzianki (koncert Chopina) i Wandy Wiłkomirskiej (koncert skrzypcowy Szymanowskiego) (fragmenty z dźwiękiem).

Nieuporządkowane materiały filmowe nakręcone przez Stanisława Wisłockiego zostały odnalezione w archiwach rodzinnych. Były one na taśmie celuloidowej (negatyw i pozytyw) w metalowych kasetach, od 48 lat nie otwieranych. Z uwagi na stan techniczny (taśma się kruszyła) filmy zostały profesjonalnie skopiowane na taśmę Beta, jednakże wymagają jeszcze dodatkowej obróbki. Ponieważ jest to jedyna istniejąca rejestracja historycznego tournee Filharmonii Narodowej, film ma szczególną wartość dokumentalną, bowiem nikt – poza Stanisławem Wisłockim – nie robił dokumentacji filmowej pierwszego w historii wyjazdu Filharmonii Narodowej za ocean. Oryginał filmu jest własnością rodziny Stanisława Wisłockiego, a prawa do jego wykorzystania otrzymał siostrzeniec dyrygenta Tadeusz Deszkiewicz. Premiera filmu przewidziana jest w 2019 roku w Filharmonii Narodowej.