Niezależnie, czy mówimy o poecie, komunistycznym dyplomacie czy wyklętym emigrancie, mówimy oczłowieku, który wkażdej roli iw każdym momencie życia próbował uchwycić istotę rzeczy wsposób kompletny.
Miał tę bezwstydną wiarę, że człowiek jest wstanie okiełznać historię, zdefiniować wszystko, co definiowalne, panować wpełni nad rozumem; była to wiara wsiebie.
Pisarz oniepodważalnym dorobku, ceniony za granicą iw kraju, chociaż tu budzący kontrowersje. Wytykano mu krytykę Polski. Wypominano słowa ze zbioru szkiców „Prywatne obowiązki”: „Polak musi być świnią, ponieważ Polakiem się urodził”.
Najpierw był jednak poetą. Wiersz „Który skrzywdziłeś” zfrazą „Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta / Możesz go zabić - narodzi się nowy. / Spisane będą czyny irozmowy” stał się elementem pomnika Poległych Stoczniowców wGdańsku. Zapamiętany będzie przede wszystkim jako autor najbardziej przenikliwej diagnozy przyczyn flirtu zkomunizmem, na jaki pozwolili sobie powojenni pisarze. Poświęcony temu zjawisku zbiór esejów „Zniewolony umysł” przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.
Sprawdź, kto jeszcze znalazł się na naszej liście: