Tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie literatury zdobyła białoruska pisarka i dziennikarka Swietłana Aleksijewicz. Uroczysty werdykt ogłosiła w Sztokholmie Sara Danius, członkini Akademii Szwedzkiej.

Swietłana Alaksandrauna Aleksijewicz urodziła się w 1948 roku w Stanisławowie na terenie ówczesnej Ukraińskiej SSR (ZSRR). Mieszkała we Włoszech, Paryżu i Monachium, a od kilku lat mieszka w Szwecji. W swojej twórczości porusza tematykę II wojny światowej, interwencji ZSRR w Afganistanie oraz katastrofy w Czarnobylu. Z uwagi na krytykę polityki Aleksandra Łukaszenki jej pracę objęte są zapisem cenzorskim na Białorusi.

Literacka Nagroda Nobla jest przyznawana przez sztokholmską Akademię Szwedzką (Svenska Akademien), która jest niezależną organizacją zajmującą się promowaniem literatury szwedzkojęzycznej i szwedzkiej kultury. Pierwsza nagroda za twórczość literacką, ustanowiona w testamencie Alfreda Nobla, została przyznana w 1901 roku. Jej laureatem został francuski poeta Sully Prudhomme. W zeszłym roku to najwyższe wyróżnienie także otrzymał francuz - Patrick Modiano.

Polska może się poszczycić jak dotąd czterema noblistami z literatury. Byli to kolejno:

  • 1905 - Henryk Sienkiewicz za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”
  • 1924 - Władysław Reymont za „wybitny epos narodowy, powieść Chłopi”
  • 1980 - Czesław Miłosz za to, że „z bezkompromisową jasnością postrzegania wyraził warunki, na jakie jest wystawiony człowiek w świecie ostrego konfliktu”
  • 1996 - Wisława Szymborska za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”

Tegoroczny laureat literackiej Nagrody Nobla jest 112. w historii. Do tej pory najwięcej noblowskich wyróżnień literackich otrzymali twórcy anglojęzyczni (27 razy), francuskojęzyczni (14 razy) oraz niemieckojęzyczni (13 razy). Język polski plasuje się na 8. miejscu wśród najczęściej nagradzanych przez Akademię Szwedzką. Wśród dotychczasowych laureatów zdecydowanie przeważają mężczyźni (za twórczość literacką nagrodzono dotąd tylko 13 kobiet).

Ciekawostką jest, że wszystkie nominacje i pisemne opinie członków literackiego komitetu noblowskiego są utajniane na 50 lat.