Pierwszego sierpnia trudno będzie przejechać lub przejść przez Warszawę i nie zauważyć obchodów 70. rocznicy zrywu z 1944 roku. Przy kilku stołecznych pomnikach odbędą się uroczystości składania kwiatów. O godz. 20 na placu Piłsudskiego wspólne śpiewanie piosenek powstańczych „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”.
Z kolei o północy w Muzeum Powstania Warszawskiego, w Sali pod Liberatorem, odbędzie się premiera spektaklu „Pamiętnik z powstania warszawskiego”. Swoją wersję opowieści Mirona Białoszewskiego przedstawi Krystyna Janda. Muzykę przygotował Jerzy Satanowski. Kolejne spektakle odbędą się w tym samym miejscu w dniach 2–5 sierpnia. Janda o swoim spektaklu powiedziała w jednym z wywiadów: „Powstaje godzinne oratorium na głos, śpiewaków i orkiestrę według mojej adaptacji tekstu Mirona Białoszewskiego. Wieczór będzie ascetyczny w formie, postaram się zrobić maksymalnie dużo, aby pomóc w słuchaniu tego utworu”.
Po środowej premierze „Miasta 44” Jana Komasy (do kin film wejdzie we wrześniu) na Stadionie Narodowym w tym tygodniu również nie zabraknie kinowych wydarzeń związanych z powstaniem. Do końca sierpnia filmy o tematyce powstańczej oraz te, w których realizację zaangażowani byli uczestnicy powstania, pokazywać będzie warszawskie kino Iluzjon. 1 sierpnia kino pokaże m.in. oparty na prozie Mirona Białoszewskiego „Pamiętnik z powstania warszawskiego” w reżyserii Marii Zmarz-Koczanowicz i nagrodzony Złotą Palmą w Cannes „Kanał” Andrzeja Wajdy. Dzień później będzie można zobaczyć opartego na wspomnieniach Władysława Szpilmana „Robinsona warszawskiego” Jerzego Zarzyckiego. Tego dnia w Iluzjonie multimedialną wystawę „Artyści na barykadach” otworzy Stanisław Janicki. Filmoznawca opowie o losach filmowców podczas powstania, chociażby łączniczce Irenie Kwiatkowskiej i Andrzeju Łapickim występującym w podziemnych przedstawieniach teatralnych. Z kolei 26 sierpnia jeden z najciekawszych pianistów i kompozytorów eksperymentalnych Marcin Masecki zagra w Iluzjonie na żywo do fragmentów kronik z powstania.
Ciekawie zapowiada się projekt Most63, którego efekt będzie można zobaczyć 1 sierpnia o godzinie 17 w Auli Głównej Politechniki Warszawskiej. To 63 miniatury filmowe zestawiające wypowiedzi młodego pokolenia ze słowami uczestników powstania warszawskiego.
Specjalny edukacyjny projekt przygotowało Muzeum Narodowe. W programie na drugi dzień sierpnia gra muzealna „Bitwa o sztukę” i opowieści o losach muzeum podczas wojny (stacjonował w nim niemiecki garnizon) oraz losach dzieł ze zbiorów instytucji, także tych odzyskanych w ostatnim czasie.
Dom Spotkań z Historią na 6 sierpnia przygotował debatę, a Muzeum Woli – wystawę przypominającą zbrodniczą działalność generała SS Heinza Reinefartha, zwanego katem Warszawy, odpowiedzialnego m.in. za rzeź mieszkańców Woli w pierwszych dniach powstańczego zrywu. Zdjęcia z ogarniętego walkami miasta, także te pokazujące codzienne życie mieszkańców z 1944 r., pokaże również w formie multimedialnej wystawy centrum Warszawa Wileńska. Od kilkunastu dni można wzdłuż Alei Ujazdowskich oglądać również 856 portretów powstańców zrobionych m.in. przez Wojtka Wieteske.
Jednym z najważniejszych wydarzeń muzycznych związanych z obchodami 70. rocznicy jest minialbum nagrany przez słoweński zespół Laibach. Powstała ponad 30 lat temu grupa nagrała własną wersję chyba najsłynniejszej powstańczej pieśni „Warszawskie dzieci”. Prekursorzy industrialu wpletli tu fragmenty z powstałej jeszcze przed II wojną światową piosenki „Serce w plecaku” oraz preludium nr 15 op. 28 Fryderyka Chopina. Oprócz „Warszawskich dzieci” Laibach zarejestrował również napisaną w jidysz i inspirowaną powstaniem w warszawskim getcie w 1943 pieśń „Zog nit keyn mol” oraz niemiecki szlagier z tamtych czasów „Mach dir nichts daraus”. Na żywo tego materiału będzie można posłuchać w październiku, kiedy Laibach wystąpi w ramach łódzkiego festiwalu Soundedit.
To niejedyna płyta, która ukazała się w związku z rocznicą. 1 sierpnia wyszedł singiel zapowiadający krążek Warszawskiego Combo Tanecznego Jana Młynarskiego, na którym znajdą się szlagiery przedwojennej Warszawy. Kilka dni temu ukazał się tez album „Warszawa da się lubić!” z piosenkami o stolicy. Na nim m.in. „Warszawskie dzieci” w nagraniu z 1944 r. oraz kompozycje Tadeusza Faliszewskiego i Mieczysława Fogga. Muzyczna odsłona obchodów będzie tez koncert 3 sierpnia w Parku Sowińskiego na Woli. Piosenki powstańcze wykonają m.in. Paulina Przybysz i Marcelina.
Ważną częścią rocznicy jest tez niewątpliwie przygotowana m.in. przez Muzeum Powstania Warszawskiego wystawa w Berlinie „Powstanie Warszawskie 1944”. Więcej o niej na str. 15 „Kultury”, a szczegóły obchodów na 1944.pl.
