„Anemony w zielonym wazonie” to olejny obraz na desce; powstał około 1916 roku w Paryżu. Dzieło zostanie zaprezentowane publicznie w czasie najbliższej Nocy Muzeów.
Zdaniem kustosz muzeum Marii Stopyry obraz ten jest wyjątkowo interesującą malarską kompozycją artysty.
„Twórca namalował ten nieduży obraz w reprezentatywnej dla siebie, w tamtym czasie, stylistce, ze zwróceniem uwagi na delikatnie kładzione plamy barwne i oddanie niepowtarzalnego nastroju” – mówiła o dziele w czwartek na konferencji prasowej Stopyra.
Podkreśliła, że obraz „Anemony w zielonym wazonie” został namalowany w harmonijnej tonacji barwnej, a jego tło zdaje się srebrzyste. Artysta uzyskał ten efekt dzięki krótkim, pionowym pociągnięciom pędzla i zastosowaniu kilku odcieni jasnego błękitu w różnym natężeniu.
Zwróciła uwagę również na mistrzowskie oddanie przez Makowskiego „wyjątkowego piękna” anemonów - kwiatów, które wówczas były modne i chętnie malowane przez artystów. „Spektakularna barwa ukazuje wrażliwość Tadeusza Makowskiego na piękno natury” – oceniła Stopyra.
Dodała, że „Anemony w zielonym wazonie” należą do nielicznych dzieł w dorobku Makowskiego utrzymanych w tej stylistyce ukazujących zainteresowanie malarza martwą naturą. Jak mówiła, dzieło to jest mało znane szerszej publiczności, choć artysta pozostawił po sobie ponad 600 obrazów olejnych oraz bardzo liczne rysunki, akwarele i ryciny. Jednak wiele jego dzieł przez wiele lat znajdowało się w rękach prywatnych.
Zaznaczyła, że prace Makowskiego rzadko pojawiają się na rynku antykwarycznym.
Obraz „Anemony w zielonym wazonie” jest średniej wielkości; jego boki bez ramy to 44,5 cm na 36,5 cm i jest sygnowany. Oprawiony jest w stylową, ozdobną ramę pochodzącą z epoki (rama została wymieniona przez poprzedniego właściciela).
Kosztował 125 tys. zł, z czego 96 tys. zł pochodziło ze środków ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a 29 tys. zł z budżetu Województwa Podkarpackiego. Został zakupiony od osoby prywatnej.
Kompozycja uzupełni zbiór martwych natur oraz wiodącą kolekcję Galerii Malarstwa Polskiego Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. W galerii tej prezentowanych jest około 120 obrazów olejnych od XVIII wieku do 1939 roku; niektóre pokazane są po raz pierwszy w swojej historii. Znajdują się tam dzieła sławnych polskich malarzy, m.in.: Jana Nepomucena Głowackiego, Henryka Siemiradzkiego, Maksymiliana i Aleksandra Gierymskich, Józefa Chełmońskiego, Józefa Brandta, Wojciecha Kossaka, Józefa Mehoffera, Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego, Teodora Axentowicza, Olgi Boznańskiej, Jana Cybisa, Tytusa Czyżewskiego.
Stopyra przypomniała, że Tadeusz Makowski to jeden z najwybitniejszych artystów polskich, malarz, rysownik i grafik działający od 1908 roku w Paryżu, ważny przedstawiciel sławnej Ecole de Paris.
W Paryżu twórca związał się w 1923 roku z międzynarodową grupą malarzy (m.in. M. Gromaire, J. Pascin), z którą wystawiał w „Galerii Berthe Weill”. Wtedy też wypracował swój styl, będący połączeniem dotychczasowych doświadczeń artystycznych: kubizmu, malarstwa holenderskiego, naiwnego realizmu i polskiej sztuki ludowej. Tematem obrazów Makowskiego były przede wszystkim dzieci, ukazane jako małe figurki w spiczastych czapeczkach, oddanych w nastrojowych scenach domowych (głównie wiejskich), teatralnych, muzycznych, czy maskaradowych.
Makowski należał do Towarzystwa Artystów Polskich w Paryżu i uczestniczył w licznych wystawach m. in. w Salonach paryskich, a także w Stedelijk Museum w Amsterdamie (1914 r.) i w Polskim Klubie Artystycznym w Warszawie (1924 r.). Jego dzieła uczestniczyły w ekspozycjach polskiej sztuki w Barcelonie (1912 r.) i Paryżu (1914 r., 1927 r., 1929 r., 1930 r.) oraz w wystawie zorganizowanej przez Towarzystwo Szerzenia Sztuki Polskiej wśród Obcych w Wiedniu i Budapeszcie (1928 r.). Natomiast indywidualne wystawy artysty odbyły się w paryskich galeriach: „Cheron” (1921 r.) i „Berthe Weill” (1927 r., 1928 r.), a ekspozycja pośmiertna miała miejsce w 1933 roku.
W 1954 znaczna część dzieł twórcy została przywieziona do Polski do Muzeum Narodowego w Warszawie.
Agnieszka Pipała (PAP)