Będzie to najwyższa finansowo literacka nagroda w Polsce. "Nie chodzi nam o maraton ani ściganie się" - powiedział w piątek dziennikarzom prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej Michał Rusinek. "Wysokość nagrody wynika z naszych konsultacji ze środowiskiem literackim i ludźmi pióra oraz z potencjalnymi mecenasami Fundacji" - wyjaśnił. Jak podkreślił, po przeliczeniu na euro nagroda jest porównywalna do innych międzynarodowych wyróżnień.
"Myślę, że Wisława Szymborska, ze względu na swoją skromność nie wyobrażała sobie, żeby fundacja mogła wręczać nagrodę jej imienia. Ja uważam, że jest to nasz obowiązek" - powiedział Rusinek.
Założenia nagrody zostały przedstawione podczas odbywającej się w Krakowie międzynarodowej konferencji "Kreatywne miasta i regiony. Wyzwania dla współpracy Miast Literatury".
Pierwszy raz nagroda zostanie wręczona w 2013 roku
Po raz pierwszy nagroda zostanie wręczona w 2013 r., prawdopodobnie 28 września. Mogą być do niej zgłoszone tomy poetyckie, które ukazały się w minionym roku po polsku lub w przekładzie na język polski. Pięć nominacji do nagrody będzie ogłaszane w maju. Spośród nich kapituła wybierze zwycięską książkę. Jeśli laureatem zostanie autor obcojęzyczny, nagrodę w wysokości 50 tys. złotych otrzyma także tłumacz.
"Pani Wisława powtarzała +w miłości lubię rocznice nieokrągłe+. Data wręczenia nagrody nie ma charakteru symbolicznego" - mówił Rusinek. Jak zaznaczył poeta będzie nagradzany za konkretny tomik.
Kapituła Nagrody
Kapituła Nagrody będzie ośmioosobowa. Zasiądą w niej: tłumacz literatury polskiej i francuskiej Anders Bodegard, slawistka i tłumaczka Clare Cavanagh, badaczka literatury i kultury XIX i XX wieku prof. Maria Delaperriere, polonista, krytyk i tłumacz Luigi Marinelli, hiszpański poeta Abel Murcia Soriano, prezes Polskiego PEN Clubu, krytyk literacki, eseista i poeta Adam Pomorski, tłumaczka Renate Schmidgall oraz krytyk i historyk literatury Marian Stala. Sekretarzem nagrody jest Paulina Małochleb.
"Wybierając skład Kapituły fundacja kierowała się kompetencjami. Wybieraliśmy ludzi, którzy funkcjonują na pograniczu kultur, znają doskonale język polski, czytają po polsku i często tłumaczą polską poezję. Są to też ludzie związani z Wisławą Szymborską - jej tłumacze i przyjaciele" - powiedział Rusinek.
Kandydatów do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej do 31 stycznia mogą zgłaszać wydawnictwa, przedstawiciele instytucji kultury, media o charakterze literackim, członkowie kapituły oraz inne osoby. Oprócz 200 tys. zł laureat otrzyma statuetkę. Trwają rozmowy z Mirosławem Bałką, który wstępnie zgodził się ją zaprojektować.
Nagroda będzie się liczyć w świecie literackim
"Myślimy, że ta nagroda będzie się liczyć w świecie literackim, ale nie tylko. Będzie ona pełniła podwójną funkcję, nie tylko promocji osoby, która ją dostanie i jej twórczości, ale też funkcję promocji miasta" - powiedziała dziennikarzom zastępca prezydenta Krakowa ds. kultury i promocji miasta Magdalena Sroka.
Fundacja Wisławy Szymborskiej przyznawać będzie także Nagrodę im. Adama Włodka. To jedno z postanowień testamentu poetki. Nagroda będzie mieć formę stypendium dla krytyka literackiego, tłumacza lub pisarza poniżej 40. roku życia. Będzie ona współorganizowana z Instytutem Książki w Krakowie. Instytut co roku przedstawi trzech kandydatów, spośród których Zarząd Fundacji wybierze laureata. Otrzyma on 50 tys. zł.
"Poezja nie jest tym gatunkiem literackim, którego uprawianie pozwala żyć spokojnie i w dostatku, nawet proza jest trudna. Myślę, że ta nagroda pozwoli przez pewien czas człowiekowi utalentowanemu pracować w spokoju i zdejmie z niego troski materialne, pozwoli dokończyć tomik poetycki lub powieść" - powiedział PAP dyrektor Instytutu Książki Grzegorz Gauden.
Patron nagrody, Adam Włodek (1922-1986), był poetą, tłumaczem i redaktorem, mężem Wisławy Szymborskiej w latach 1948-1954. Opiekował się Kołem Młodych przy Związku Literatów Polskich. Wśród poetów, którym pomógł na początku kariery była także Wisława Szymborska.
Wisława Szymborska, laureatka literackiej Nagrody Nobla, zmarła 1 lutego 2012 r. w Krakowie. Jest pochowana na Cmentarzu Rakowickim.