Z powieści Władysława Reymonta, uhonorowanej w 1924 r. literacką Nagrodą Nobla, Garbaczewski wybiera wątki, za pomocą których bada ukryte mechanizmy rządzące społecznością. Konfrontuje gromadę z jednostką, odsłaniając przy tym brutalność i bezwzględność relacji społecznych, bazujących na wykluczeniu.
Dzieło Reymonta przedstawia życie wiejskiej społeczności końca XIX w. Jak podkreślili twórcy spektaklu, „czytana dzisiaj – choć często niedoceniana – jest nie tylko ciekawym, niemal etnograficznym, zapisem przeszłości, ale ukazuje też korzenie naszej mentalności i wzajemnych relacji”.
„Polska jest dziś w momencie poszukiwania swojej tożsamości, a tożsamość chłopska jest obecna w naszej kulturze bardzo silnie. Nie należałoby mylić tego chłopstwa z ludowością; chłopskie myślenie czy elementy chłopskiego świata są nadal obecne w zachowaniu polskiej klasy średniej. Jest to dość aktualny tekst” – ocenił reżyser Krzysztof Garbaczewski podczas wtorkowego spotkania z dziennikarzami w stołecznym Teatrze Powszechnym.
Jak podkreślił, „Reymont afirmuje wieś. Widzi jej piękno, poezję, a z drugiej strony nędzę losu chłopa i przerażającą jego kondycję. To u nas egzystencjalne ujęcie – poszukujemy doświadczeń estetycznych, poetyki wsi, krajobrazów, opisów przyrody. Nasz spektakl staje się dzięki temu uniwersalny i ekologiczny. Naturalizm Reymonta jest dla nas szczególnie cenny w dobie wycinanej puszczy Białowieskiej. Myśl ekologiczna jest wciąż w Polsce słabo obecna, a tu nagle da się ją odkryć w tekście Reymonta” – zauważył reżyser. „Eksplorujemy różnego rodzaju stany emocjonalne, silnie obecne w postaciach reymontowskich. Jeśli się nienawidzą to na śmierć, jeśli kochają to również w sposób skrajny” – dodał.
Reżyser dodał także, że postaci z powieści Reymonta „raz są postaciami, raz chmurami, pogoda determinuje ich działania, ich życie. Człowiek jest tu naturą, jej odzwierciedleniem. Koncentrujemy się na pewnych wątkach, dotyczących konkretnych bohaterów, ale zawsze w związku z gromadą, wsią, społecznością”.
W spektaklu występują: Karolina Adamczyk, Klara Bielawka, Anna Ilczuk, Magdalena Koleśnik, Ewa Skibińska, Barbara Wysocka, Julia Wyszyńska, Grzegorz Artman, Arkadiusz Brykalski, Michał Czachor, Grzegorz Falkowski, Michał Jarmicki, Andrzej Kłak, Mateusz Łasowski, Paweł Smagała (gościnnie), Kazimierz Wysota. Reżyseria i adaptacja: Krzysztof Garbaczewski; scenografia: Krzysztof Garbaczewski, Jan Strumiłło; kostiumy: Sławomir Blaszewski.