Ale jest to opinia niesłuszna. Jaroszewicz to przecież postać nie mniej ciekawa, a na pewno dalece bardziej tajemnicza. I nie chodzi tylko o wydarzenia z 1992 r., gdy były premier wraz z małżonką został zabity w domu w warszawskim Aninie. To śmierć, która rodzi wiele pytań o to, czy nie chodziło tu o uciszenie człowieka, który zbyt wiele wiedział.
Ale również w czasie politycznej aktywności Jaroszewicz nie był postacią ani bezbarwną, ani tym bardziej jednoznaczną. Uchodził za „człowieka Moskwy”, lecz sam temu żywiołowo zaprzeczał. Owszem – często podróżował do centrali i miał dobre kontakty w Moskwie. Co faktycznie współgrało z jego wizerunkiem człowieka dobrze poinformowanego (dawał np. do zrozumienia, że wie, kto stał za śmiercią gen. Karola Świerczewskiego, oficjalnie poległego w Bieszczadach z rąk ukraińskiej bojówki). Jednakże sprawując najwyższe funkcje rządowe, Jaroszewicz pozostał wierny swojemu partyjnemu pryncypałowi i nie wziął udziału w partyjno-wojskowym puczu, który Gierka (za zgodą Moskwy) usunął ze stanowiska. Także potem konsekwentnie bronił dorobku „przerwanej dekady” lat 70. Wbrew następcom, którzy zrobili sobie z nich kozłów ofiarnych dla usprawiedliwienia wielu własnych zaniedbań czy fatalnych decyzji.
Z jednej strony postać Jaroszewicza to także klucz do zrozumienia fenomenu „gierkonomiki” – śmiałego skoku inwestycyjnego o niespotykanym wcześniej rozmachu. Z drugiej to najprawdopodobniej jego otoczenie naciskało, by gospodarkę zacząć w drugiej połowie lat 70. chłodzić. Wiele wskazuje na to, że była to decyzja pochopna, przedwczesna i niepotrzebna.
Ale to przecież tylko kilka tropów, których rozwinięcie znajdzie czytelnik w pracy Mariusza Głuszki. Ten śląski historyk, który w przeszłości przymierzał się do biografii Edwarda Gierka (skończyło się tylko na „szkicu do portretu”), to autor, którego poczynania warto śledzić. Również z powodu sprawnego pióra i umiejętności pisania tak, by rzecz była atrakcyjna także dla szerokiego grona czytelników. ©℗
Mariusz Głuszko, „Piotr Jaroszewicz”, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2021