"John Lennon. Listy" - premiera 9 października

Po raz pierwszy wdowa po Johnie Lennonie, Yoko Ono, zgodziła się na opublikowanie korespondencji artysty. Zbiór zawiera niemal trzysta listów, pocztówek i notatek zebranych i opatrzonych komentarzem przez Huntera Daviesa, autora oficjalnej biografii Beatlesów, a prywatnie - znajomego Johna Lennona.

Davies wykonał pracę iście detektywistyczną, dzięki czemu udało mu się dotrzeć do niezwykle ciekawej korespondencji i ułożyć ją w porządku chronologicznym, który pozwala na nowo poznać Lennona nie tylko jako genialnego muzyka, ale również, albo przede wszystkim, jako człowieka.

Słowa były dla Lennona równie ważne jak muzyka. Notował każdy pomysł, myśl, inspirację. Po papier sięgał zawsze, gdy miał potrzebę komunikacji z drugim człowiekiem. Żył - i zmarł - w czasach przed rewolucją internetową. Listy, notatki, pocztówki pisał przez całe życie: do przyjaciół, rodziny, kochanek, do fanów, do gazet, organizacji, instytucji. Jego listy bywają zabawne, pouczające, zaangażowane, mądre, liryczne; zawsze są niezwykle szczere i poruszające. Jak powiedział Davies w rozmowie z BBC, publikowane listy nie zawierają "dramatycznych rewelacji" na temat życia ich autora, ale pozwalają dotknąć prywatnego życia muzyka, poznać jego poczucie humoru.

Yoko Ono jest właścicielką praw autorskich do listów Lennona, ale w zbiorze nie ma ani jednego pisma adresowanego do niej samej. Rzadko do siebie pisali, bo prawie zawsze byli razem, a jeżeli się rozstawali, to rozmawiali przez telefon - nawet dwadzieścia razy dziennie. Davies ułożył listy w kolejności chronologicznej i podzielił na rozdziały, z których każdy opatrzył krótkim wstępem. Przy niemal wszystkich dokumentach zamieszczono ich reprodukcje. Niektóre listy pisane są na maszynie, ale większość to odręczne dzieła Lennona często opatrzone rysunkami.

Najwcześniejsze zachowane pismo to kartka wysłana przez 11-letniego Johna do ciotki Harriet z podziękowaniem za prezenty bożonarodzeniowe. Kartką świąteczną (z 1958 roku) jest też pierwszy list Johna do przyszłej żony - Cynthii, z rysunkami na pierwszej i ostatniej stronie i sześcioma kartkami wewnątrz wypełnionymi powtarzaną frazą "Kocham cię Cyn".

Nie wszystkie zgromadzone przez Daviesa dokumenty to listy, znalazły się tu także ankiety i kwestionariusze, które Lennon lubił wypełniać. W lipcu 1963 roku w przysłanym przez jedną z fanek kwestionariuszu napisał, że jego ulubione danie to płatki kukurydziane, z napojów najbardziej lubi herbatę, a z dni tygodnia - sobotę. Ulubieni aktorzy Lennona w tamtym okresie to Marlon Brando i Greta Garbo, a piosenkarze - Elvis Presley i Mary Wells. Na pytanie "czy ogólnie lubisz życie" Lennon odpowiedział zdecydowanie "i to jak!". W 1969 roku wypełnił "Kwestionariusz Prousta" przysłany przez holenderską dziennikarkę, jednak tym razem odpowiedzi Johna są dość monotonne - na niemal wszystkie pytania o ulubioną postać, danie czy bohatera odpowiada "John i Yoko"...

Po 1969 roku zespół Beatlesów zaczął się rozpadać. W zachowanych listach można prześledzić echa konfliktu Johna z Paulem McCartneyem. Z 1971 roku pochodzi kipiący złością list Johna do Paula, który wyznacza ostateczny koniec współpracy pomiędzy muzykami.

W listach widać, jak Lennon się zmienia, jak ewoluuje jego hierarchia wartości. Gdy skończył trzydzieści lat zapragnął najwyraźniej odnowienia więzi rodzinnych. Pisuje do swojej kuzynki Leili, przyrodniej siostry Julii, ciotek, prosi o zdjęcia dzieci, wysyła im informacje o swoich. W listach do kuzynów wspomina święta z lat dzieciństwa, zabawy i wspólne śpiewanie. Z listów wynika, że nie miał zbyt dobrego kontaktu ze swoim pierwszym synem - Julianem, a winą za ten stan rzeczy obarczał swoją pierwszą żonę - Cynthię. Za to bardzo zaangażował się w wychowanie urodzonego przez Ono w 1976 roku Seana.

Największy blok listów skierowany jest do Dereka Tylora, dziennikarza, który relacjonował wczesne koncerty Beatlesów. Stał się bliskim przyjaciele Lennona, korespondowali dość regularnie przez pięć lat - od 1973 do 1978 roku. W tym okresie John zaczął dbać o siebie - został wegetarianinem, ograniczył picie alkoholu, chciał rzucić palenie. W jednym z listów do Tylora napisał, że jest przekonany, że dożyje podeszłego wieku...

Czterdzieste urodziny Johna Lennona przypadły 9 października 1980 roku i świętował je z Yoko i Seanem. Dwa miesiące później, 8 grudnia, gdy John wraz z Yoko wracali wieczorem, po 22.30, ze studia nagrań, z cienia przed budynkiem Dakota House, gdzie mieszkali, wyszedł Mark David Chapman. Młody mężczyzna oddał do Lennona pięć strzałów. Jeden strzał chybił, cztery trafiły Lennona w plecy. Sześć godzin wcześniej, muzyk dał autograf swemu przyszłemu zabójcy. Paradoksem jest, że autograf dla Chapmana, jest jednym z ostatnich zdań zapisanych przez Lennona...

John Lennon urodził się w Liverpoolu 9 października w 1940 roku. Był jednym z najwybitniejszych muzyków w dziejach, założycielem The Beatles - jednej z najważniejszych grup w historii muzyki rozrywkowej. Wywodzący się z Liverpoolu zespół podbił światowe listy przebojów w 1963 roku dzięki popularności singla "Please Please Me". Beatlesi sprzedali najwięcej płyt w historii amerykańskiego przemysłu fonograficznego. Do najważniejszych albumów zespołu należą: "Please Please Me" (1963), "A Hard Day's Night" (1964), "Revolver" (1966), "Sgt. Pepper's Lonely Heart's Club Band" (1967) i "White Album" (1968).

Po rozpadzie zespołu w 1970 roku, Lennon rozpoczął karierę solową. Przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych i coraz silniej zaangażował się w politykę i działalność organizacji pozarządowych. Stał się symbolem pacyfizmu i walki z rządem. Jest też autorem protest-songów, jak "Give Peace a Chance" i "Power to the People". Do najpopularniejszych utworów muzyka należą m.in. "Imagine", "Happy Xmas (War is Over)" i "Woman". Nagrał trzynaście solowych płyt, z których najważniejsze to: "Plastic Ono Band" (1970), "Imagine" (1971) i "Double Fantasy" (1980).

Książka "John Lennon. Listy" ukaże się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.