Tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie literatury zdobył amerykański piosenkarz, kompozytor, autor tekstów, pisarz i poeta - Bob Dylan. Uroczysty werdykt ogłosiła w Sztokholmie Sara Danius, członkini Akademii Szwedzkiej.

Bob Dylan (Robert Allen Zimmerman) urodził się 24 maja 1941 w Duluth na północnym krańcu USA, w stanie Minnesota. W ciągu dekad stał się ikoną muzyki popularnej. Werdykt Akademii Szwedzkiej podkreśla, że nagroda została mu przyznana za stworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni ("for having created new poetic expressions within the great American song tradition”).

W młodości próbował ucieczki do większego miasta. Grywał na pianinie w lokalnych zespołach. Zaczytywał się autobiografią Woody'ego Guthriego "Bound for Glory" i "W drodze" Jacka Kerouaca. Zaczął nazywać się "Bob Dylan", na cześć walijskiego poety Dylana Thomasa. Zasłynął dzięki swojej drugiej płycie, "Freewheelin'", dzięki której został okrzyknięty głosem pokolenia. Od początku dawał jednak znać, że jest orędownikiem wyłącznie w swojej własnej sprawie. W 1963 roku wziął jednak udział w Marszu na Waszyngton, gdzie z bliska przysłuchiwał się przemówieniu Martina Luthera Kinga.

Nosił ciemne okulary, zapuścił długie włosy i nie śpiewał już o lepszym świecie, w którym wszyscy mogliby żyć w harmonii. Grał teraz z zespołem rockowym - głośno i elektrycznie. Występ w Newport - mekce folku, "czystej" muzyki - został odebrany jak zdrada. Publiczność wygwizdała Dylana, a dawni fani odwrócili się od niego. Podczas koncertu w Manchesterze w 1966 r., ktoś z widowni krzyknął na niego "Judasz!". Konflikt między artystą, a jego fanami-wyznawcami rósł. Widownia regularnie kupowała bilety na jego koncerty, tylko po to, by wygwizdać zdumionego Dylana ze sceny.

W 1966 roku Dylan miał wypadek motocyklowy, który posłużył mu za pretekst do zawieszenia koncertowania. Skupił się na pracy w studiu. Przez następne lata nagrał takie krążki jak: "Blood on the Tracks" (1975), "Desire" (1976) i "Time out of Mind" (1997). Napisał również muzykę do filmu Sama Peckinpaha "Pat Garrett and Billy The Kid" (1973).

Niemal z każdą kolejną płytą zmieniał stylistykę. Płynnie przechodził od folku do rocka, od bluesa do reggae, nie chcąc dać się zaszufladkować. W 2001 roku otrzymał Oscara za utwór "Things Have Changed" napisany do filmu "Cudowni chłopcy". W 2011 roku był uznawany za faworyta do Literackiej Nagrody Nobla. Ostatecznie przegrał ze Szwedem Tomasem Transtroemerem.

W Polsce wystąpił cztery razy: w 1994 roku w Krakowie i Warszawie, w Warszawie w 2008 oraz w 2013 w Dolinie Charlotty, w ramach festiwalu Legendy Rocka.

Dylan za sprawą takich piosenek jak m.in. Blowin' in the Wind, Like a Rolling Stone i protest songów: The Times They Are a-Changin', Hurricane stał się legendą. Pomimo nie najlepszych warunków wokalnych jego koncerty wciąż cieszą się ogromną popularnością. W swojej twórczości czerpie z wielu gatunków muzycznych: tradycyjnego amerykańskiego folku i country bluesa, muzyki gospel, rock and rolla, rockabilly oraz angielskiej, szkockiej i irlandzkiej muzyki folkowej, a także jazzu i swingu. Na koncertach występuje z gitarą akustyczną, elektryczną, keyboardem, harmonijką ustną.

Jego twórczość była nagradzana Grammy, Oscarem i Nagrodą Pulitzera. W 2009 otrzymał Narodowy Medal Sztuki, a w 2012 – Prezydencki Medal Wolności.

Literacka Nagroda Nobla jest przyznawana przez sztokholmską Akademię Szwedzką (Svenska Akademien), która jest niezależną organizacją zajmującą się promowaniem literatury szwedzkojęzycznej i szwedzkiej kultury. Pierwsza nagroda za twórczość literacką, ustanowiona w testamencie Alfreda Nobla, została przyznana w 1901 roku. Jej laureatem został francuski poeta Sully Prudhomme. W zeszłym roku to najwyższe wyróżnienie także otrzymała Swiatłana Aleksijewicz.

Polska może się poszczycić jak dotąd czterema noblistami z literatury. Byli to kolejno:

  • 1905 - Henryk Sienkiewicz za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”
  • 1924 - Władysław Reymont za „wybitny epos narodowy, powieść Chłopi
  • 1980 - Czesław Miłosz za to, że „z bezkompromisową jasnością postrzegania wyraził warunki, na jakie jest wystawiony człowiek w świecie ostrego konfliktu”
  • 1996 - Wisława Szymborska za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”

Ciekawostką jest, że wszystkie nominacje i pisemne opinie członków literackiego komitetu noblowskiego są utajniane na 50 lat.

Trwa ładowanie wpisu