Od 11 stycznia prowadzący placówki muszą na bieżąco informować o liczbie widzów i przychodach. I to osobno dla każdego obiektu i każdego filmu. Niewywiązanie się z obowiązku może skutkować nałożeniem kary nawet do 100 tys. zł. Sęk w tym, że nie ma jeszcze wzorów formularzy do rozliczeń.
W ostatnich latach kina notują rekordy przychodów. Z danych Boxoffice.pl wynika, że w 2018 r. sprzedało się ponad 59 mln biletów, czyli o 5,1 proc. więcej, niż w 2017 r. I choć danych za cały ubiegły rok jeszcze nie opublikowano, to wiadomo, że w pierwszej połowie 2019 r. sprzedało się o 5,8 proc. biletów więcej niż w analogicznym okresie 2018 r. Przedstawiciele branży filmowej nieoficjalnie mówią nam, że nic dziwnego, iż rząd zapragnął sprawdzić, czy na pewno kina należycie dzielą się przychodem. A dokładniej, czy należycie wywiązują się z obowiązku, jaki nakłada na nie art. 19 ust. 1 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2199; dalej: u.k.). Stanowi on, że prowadzący kino muszą dokonywać wpłaty na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (PISF) w wysokości 1,5 proc. przychodu uzyskanego z tytułu wyświetlania filmów i reklam w kinie, i to jeszcze przed podziałem z podmiotem prowadzącym dystrybucję. Przez lata nie było przepisów, które pozwoliłyby kontrolować tę kwestię.
Przyjęta 9 listopada 2018 r. ustawa o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 50) wprowadziła do ustawy o kinematografii art. 19a, zgodnie z którym podmioty prowadzące kina mają obowiązek przekazywania do PISF informacji o liczbie widzów, sprzedanych biletów i zaakceptowanych znakach legitymacyjnych (np. voucherach) oraz przychodach z tytułu sprzedaży biletów w odniesieniu do każdego filmu wyświetlanego w danym dniu. Ponadto mają przedkładać miesięczne dane o przychodach z tytułu wyświetlania filmów i reklam w kinie. Ten obowiązek dotyczy zarówno małych kin studyjnych, jak i dużych multipleksów. Co więcej: w przypadku właściciela sieci kin musi on osobno przekazywać informacje dotyczące każdej placówki.
– Dotychczas na polskim rynku kinematograficznym nie funkcjonowało żadne w pełni wiarygodne narzędzie do gromadzenia danych o liczbie widzów, liczbie sprzedanych biletów oraz przychodach z tytułu sprzedaży biletów – tłumaczy Monika Piętas-Kurek, rzecznik prasowy PISF. I dodaje, że bez tych fundamentalnych informacji trudno o rzetelną kalkulację przychodów, zainteresowanie inwestorów prywatnych i rozwój kinematografii.
Obowiązek wszedł w życie dopiero w ubiegłą sobotę – roczne opóźnienie stosowania art. 19a u.k. przewidywała bowiem wspomniana ustawa o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej.
100 tys. zł to maksymalna wysokość kary, jaka może być nałożona na przedsiębiorcę, który nie przekazuje wymaganych danych Polskiemu Instytutowi Sztuki Filmowej
59,7 mln widzów miały kina w Polsce w 2018 r.
1,12 mld zł wyniosły wpływy kin z biletów w 2018 r.
Jak raportować
Zgodnie z art. 19a u.k. dzienne dane o liczbie widzów, biletach i przychodach z każdego filmu w danym dniu należy przekazywać dwa razy w tygodniu: w pierwszym dniu, który nie jest wolnym od pracy, następującym po każdej niedzieli ‒ za piątek, sobotę i niedzielę, oraz w dniu, który nie jest dniem wolnym od pracy, poprzedzającym każdą sobotę ‒ za poniedziałek, wtorek, środę i czwartek. Miesięczne dane o przychodach z tytułu wyświetlania filmów i reklam w kinie przekazywać zaś należy w pierwszym dniu miesiąca, który nie jest dniem wolnym od pracy, następującym po miesiącu, którego dotyczą dane.
Jak przesyłać wyliczenia? Zebrane informacje należy przekazywać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego przy użyciu dokumentów elektronicznych w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 570; ost.zm. Dz.U. poz. 2294). W praktyce chodzi o pliki w formacie XML, CSV bądź JSON, podpisane przy pomocy podpisu elektronicznego bądź innego uprawnionego środka identyfikacji elektronicznej. Alternatywnie wyliczenia przesyłać należy poprzez formularz udostępniony na stronie podmiotowej PISF w Biuletynie Informacji Publicznej.
Pojawia się jednak poważny zgrzyt – brakuje jeszcze aktów wykonawczych. Minister kultury i dziedzictwa narodowego powinien określić w drodze rozporządzenia elektroniczny format przekazywania danych oraz wzór formularzy wraz z objaśnieniami co do sposobu ich wypełniania. Tymczasem rozporządzenie w sprawie danych przekazywanych PISF przez podmioty prowadzące kino znajduje się wciąż na etapie konsultacji publicznych i ma wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. Rozporządzenia zawiera wzory dwóch formularzy, które miałyby wypełniać kina. [ramka 1]
Ramka 1
Bardzo szczegółowe dane
Zgodnie z projektem rozporządzenia ministra kultury i dziedzictwa narodowego w sprawie danych przekazywanych PISF przez podmioty prowadzące kino przedsiębiorcy mają wypełniać dwa rodzaje dokumentów. Wzory stanowią załączniki do rozporządzenia.
FORMULARZ NR 1: „Zestawienie dziennych danych o liczbie widzów, liczbie sprzedanych biletów i zaakceptowanych znakach legitymacyjnych oraz przychodach z tytułu sprzedaży biletów w odniesieniu do każdego filmu wyświetlanego w danym dniu”.
Resort proponuje, by zawierał on następujące rubryki:
• dzień, za który sporządzono zestawienie danych,
• data sporządzenia zestawienia danych,
• dane osoby sporządzającej zestawienie danych (imię, nazwisko oraz funkcja),
• nazwa podmiotu prowadzącego kino (zgodna z KRS),
• identyfikator filmu wyświetlanego w kinie,
• nazwa kina,
• adres kina,
• liczba widzów,
• liczba sprzedanych biletów,
• przychody ze sprzedanych biletów,
• liczba zaakceptowanych znaków legitymacyjnych,
• podpis osoby upoważnionej do przekazania danych.
FORMULARZ NR 2: „Zestawienie miesięcznych danych o przychodach z tytułu wyświetlania filmów i reklam”.
Przewidziano w nim dane:
• okres, za który sporządzono zestawienie danych,
• data sporządzenia zestawienia danych,
• dane osoby sporządzającej zestawienie danych (imię, nazwisko i funkcja),
• nazwa podmiotu prowadzącego kino (zgodna z KRS),
• nazwa kina,
• adres kina,
• wysokość przychodów z tytułu wyświetlania filmów,
• wysokość przychodów z tytułu wyświetlania reklam,
• podpis osoby upoważnionej do przekazania danych.
Co zatem powinni robić właściciele placówek w oczekiwaniu na rozporządzenie? Nawet PISF nie umie odpowiedzieć na to pytanie. ‒ Instytut obecnie czeka na wydanie rozporządzenia przez resort kultury. PISF jest przygotowany organizacyjnie oraz technologicznie do gromadzenia danych przekazywanych z kin – mówiła nam we czwartek, na dwa dni przed wejściem w życie obowiązków raportowych, Monika Piętas-Kurek.
Art. 19b ustawy o kinematografii
1. Podmiot prowadzący kino, który nie przekaże danych, o których mowa w art. 19a, albo nie przekaże ich w terminie – podlega karze pieniężnej w wysokości od 1000 do 100 000 zł.
2. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, nakłada w drodze decyzji Dyrektor.
3. Przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych Dyrektor uwzględnia wcześniejsze naruszenia obowiązków przekazywania danych przez podmiot prowadzący kino, zakres i rodzaj danych nieprzekazanych albo nieprzekazanych w terminie oraz rozmiar działalności prowadzonej przez podmiot.
4. Karę pieniężną wnosi się na rachunek bankowy Instytutu. (…)
Sankcje za uchybienia
Sprawa jest o tyle istotna, że podmiot prowadzący kino, który nie wywiązuje się z obowiązku albo nie przekazuje danych w terminie, podlega karze pieniężnej w wysokości od 1 tys. zł do 100 tys. zł. Nakłada ją dyrektor PISF w drodze decyzji. Przy czym przy ustalaniu wysokości sankcji uwzględnia się wcześniejsze naruszenia obowiązków, a także zakres i rodzaj nieprzekazanych lub spóźnionych danych. Karę należy uiścić w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o jej nałożeniu stała się ostateczna. Od postanowienia o nałożeniu kary przysługuje zażalenie do ministra kultury.
– Do naszej sieci wpływają sygnały od właścicieli kin, jakoby wysokość oraz niejasne kryteria ustalania kar budziły wątpliwości. Sankcja finansowa w postaci kilkunastu tysięcy złotych może zaś poważnie nadszarpnąć budżet, zwłaszcza mniejszych kin – mówi Jakub Horecki z Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych. I dodaje, że na etapie projektowania nowych przepisów właścicieli kin zapewniano, że system raportowania PISF będzie kompatybilny z tymi używanymi przez kina, dzięki czemu informacje będą mogły się zaciągać automatycznie. Dziwią zatem sankcje za niewywiązanie się z obowiązku bądź opóźnienia.
Pojawia się wątpliwość, czy jednak przesyłanie danych nie będzie musiało się odbywać manualnie. Zwłaszcza biorąc pod uwagę wzory formularzy. – Jeżeli tak, to może być pewna uciążliwość dla właścicieli kin – uważa Jakub Horecki.
Ramka 2
NIK też dostrzegł problem: była ustawa, ale bez prawa kontroli
Już w 2014 r. Najwyższa Izba Kontroli w raporcie dotyczącym finansowania kinematografii przez Polski Instytut Sztuki Filmowej zwracała uwagę, że dyrektorowi PISF nie przysługiwało prawo do przeprowadzenia czynności sprawdzających bądź kontroli w przypadku wątpliwości, czy podmioty zobowiązane prawidłowo wywiązują się z obowiązku wpłat na rzecz PISF.
W czerwcu 2014 r. PISF zwrócił się do Ministerstwa Finansów z wnioskiem o wszczęcie kontroli u 18 podmiotów w zakresie realizacji wymienionego obowiązku. Resort również stwierdził, że nie ma ku temu kompetencji. Powołano się wówczas na art. 1 ust. 1 ustawy z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (już nieobowiązującej), zgodnie z którym celem kontroli skarbowej jest ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności wykonania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych. Generalny inspektor kontroli skarbowej stwierdził, że PISF – jako państwowa osoba prawna – jest instytucją niezależną od Skarbu Państwa, a świadczenia pieniężne na jego rzecz nie stanowią dochodu budżetu państwa.
Nowelizacja ustawy o kinematografii i obowiązek raportowania dokładnych danych do PISF ma rozwiązać powyższy problem.
