Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Naukowego przy współpracy z policją odzyskali trzy dzieła, które zaginęły w wyniku II wojny światowej.

Sukces Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i polskiej policji. Stołeczni policjanci z Wydziału Kryminalnego, działając wspólnie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, odnaleźli i zabezpieczyli na przestrzeni trzech ostatnich miesięcy trzy obrazy zagrabione w czasie II wojny światowej z Muzeum Narodowego w Krakowie. To dzieło Józefa Pankiewicza „Ananas”, obraz Iwana Trusza „Pejzaż z okolic Neapolu” i „Portret Prezydenta Ignacego Mościckiego” autorstwa Kazimierza Pochwalskiego.

- Kolejne 3 odnalezione polskie dzieła sztuki to efekt długiej i często żmudnej pracy wielu osób. W Wydziale ds. Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pracują profesjonaliści. Bez ich wiedzy, doświadczenia i umiejętności nie byłoby takich sukcesów jak ten dzisiejszy. Podziękowania należą się też oczywiście polskiej policji, w tym przypadku funkcjonariuszom ze stołecznej komendy policji, bo to właśnie dobra i systematyczna współpraca Ministerstwa Kultury z policją i innymi instytucjami pozwala osiągać właściwe efekty.

Jednym z priorytetów resortu kultury jest dbałość o polskie dziedzictwo kulturowe. Dzisiejsza informacja jest przykładem takiego działania. Cieszę się, że coraz częściej możemy informować o kolejnych odnalezionych polskich dziełach sztuki – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Losy odnalezionych obrazów

Obraz Józefa Pankiewicza „Ananas” odnaleziono w styczniu 2018 r. Dzieło pochodzi najprawdopodobniej ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Obiekt trafił do Muzeum w 1928 r. W czerwcu 1940 r. został skonfiskowany przez okupacyjne władze niemieckie i przeniesiony do biur Generalnego Gubernatorstwa. Jego losy pozostawały nieznane aż do 2016 r., kiedy to dzieło zostało zidentyfikowane w jednym z albumów prezentujących twórczość Pankiewicza. W nocie katalogowej obiektu widniał dopisek: własność prywatna, Warszawa. Dzięki działaniom stołecznej policji udało się zlokalizować dzieło w jednej z warszawskich kolekcji prywatnych. Obecnie powołani zostali eksperci, których badania mają ostatecznie zweryfikować czy dzieło to jest tożsame ze stratą wojenną Muzeum Narodowego w Krakowie.

Obraz Iwana Trusza „Pejzaż z okolic Neapolu” pojawił się w ofercie jednego z warszawskich domów aukcyjnych w marcu 2018 r. Dzieło zostało podarowane Muzeum Narodowemu w Krakowie pod koniec lat 30-tych XX w. przez Stanisława Badeniego, skąd zaginęło w czasie II wojny światowej.

„Portret Prezydenta Ignacego Mościckiego” autorstwa Kazimierza Pochwalskiego został podarowany przez artystę Muzeum Narodowemu w Krakowie w 1934 r. Obraz został wówczas przekazany do dekoracji krakowskiego magistratu, gdzie stanowił ozdobę gabinetu prezydenta miasta. Portret pozostał tam do wybuchu II wojny światowej, nigdy nie powrócił do Muzeum, a jego dalsze losy pozostawały nieznane. Obiekt został wystawiony na sprzedaż przez jeden z warszawskich domów aukcyjnych w marcu br., gdzie zabezpieczyła go stołeczna policja.

Wszystkie trzy dzieła figurowały w bazie strat wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

6 miesięcy i 4 odnalezione dzieła z Muzeum Narodowego w Krakowie

W ostatnim półroczu udało się odnaleźć 4 obrazy ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, zaginione podczas wojny. W listopadzie 2017 r. funkcjonariusze Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie zabezpieczyli obraz Maksymiliana Gierymskiego „Zima w małym miasteczku”. Dzieło zostało zaprezentowane 8 stycznia 2018 r. w galerii Muzeum Narodowego w krakowskich Sukiennicach.

Dzieła nadal poszukiwane

W czasie II wojny światowej z Muzeum Narodowego w Krakowie zrabowano blisko 120 dzieł malarstwa polskiego, które do dziś są poszukiwane. Są wśród nich między innymi obraz Juliana Fałata Zaloty myśliwca, Szymona Czechowicza Święci Paweł i Jan uzdrawiający kalekę czy Władysława Jarockiego Hucułka. Kolejne zabezpieczone w ostatnim czasie obrazy mogą świadczyć o tym, że zabytki te nigdy nie opuściły kraju, padły zaś łupem powojennego szabru.